Δυο Πόρτες Έχει η Ζωή | EDITORIAL

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έχει γράψει για την Ευτυχία του λαϊκού τραγουδιού: "Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου… Τη θυμάμαι πάντοτε με ένα μαντίλι στα μαλλιά, να με κοιτάζει με το πονηρό της βλέμμα και ξάφνου να μου πετάει ένα δίστιχο, όπως Σαράντα μέρες κι άλλη μια / περπάτησα στην ερημιά, για να δει, από την έκφραση των ματιών μου, αν μου άρεσε και πόσο. Και άλλοτε να με βρίζει επειδή μου είπε με την βραχνή, τσακισμένη από το τσιγάρο φωνή της, Να’ ταν ο πόνος άνθρωπος / να 'ρχόμαστε στα χέρια, κι εγώ έμεινα απαθής. Και άλλοτε, πάλι, να μου επαναλαμβάνει ένα ολόκληρο πρωινό δύο στίχους για να μου μαλακώσει την ψυχή, επειδή ήμουν σεκλετισμένος: Πέρασα νύχτα απ’ τη ζωή / και με κλειστά τα μάτια…Όλα αυτά χρόνια που την συναντούσα και κουβεντιάζαμε , μου είπε πάρα πολλά για την ζωή της. Ουδέποτε όμως, με μια σειρά. Πάντοτε αποσπασματικά. Ποτέ όμως δεν μου είπε ούτε μια λέξη για το μεγάλο πάθος της. Την χαρτοπαιξία. Το πάθος που την ανάγκασε να δανείζεται – δανεικά και αγύριστα – απ’ όλο τον κόσμο και να αδιαφορεί -αυτή, που υπήρξε μια αρχόντισσα- για την αξιοπρέπειά της".

Ο Άγγελος Φραντζής επιλέγει να αποτυπώσει αυτή την εικόνα της στιχουργού μέσα στην ταινία. Η Μικρασιατική Καταστροφή και το δράμα του ξεριζωμού δεν έρχονται να τεθούν υπό το μικροσκόπιο του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου αλλά αποτελούν την αφετηρία της εξιστόρησης της καλλιτεχνικής πορείας της Παπαγιαννοπούλου. Το δράμα της καταστροφής και της τραυματικής μνήμης εκφράζεται μέσα από τα τραγούδια και τους βιωματικούς στίχους της Ευτυχίας, που έρχονται να αντικαταστήσουν από μόνα τους κάθε σκηνή κορυφαίου ανθρωπιστικού και εθνικού δράματος όπως έχουν γυριστεί με το τσουβάλι στο ελληνικό και παγκόσμιο σινεμά. 

Η ταινία είναι μια καθαρή και αυθεντική βιογραφία γύρω από την ζωή της, τα πάθη της και του καλλιτεχνικού έργου της που πέρασε από πολλά κύματα αλλά σημάδεψε την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού. Αυτό φαίνεται από την θέση που κατέχουν οι στίχοι της στις καρδιές και τις ψυχές των ανθρώπων ιδιαιτέρως όσων γεύτηκαν τις δύσκολες κοινωνικοοικονομικές μεταβολές της εποχής χωρίς όμως να χάσουν την διαχρονική ταυτότητα και σημασία τους.

Πρόκειται για ένα ανθολόγιο που ξεκινάει με μια γιορτή προς τιμήν της και κάθε συμβάν στη ζωή της έρχεται να διακόψει την ροή, να μας ταξιδέψει στο παρελθόν και να μας αφηγηθεί την ιστορία της Ευτυχίας ξεκινώντας από την καταστροφή της Σμύρνης του 22. Σημαντικοί άνθρωποι που πέρασαν και σημάδεψαν τη ζωή της, οικογενειακές ιστορίες, έρωτες, δυστυχίες και η γνωριμία μαζί με τη σταδιακή αναγνώριση από τα ιερά τέρατα της ελληνικής μουσικής όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης. Βλέπουμε μια γυναίκα με κουλτούρα, με γνώση και αγάπη για τις Τέχνες που αναζητά αναγνώριση και επιζητά την ανεξαρτησία της. Είναι μια προσωπική ταινία που θέλει να ξετυλίξει το κουβάρι μιας χαρισματικής προσωπικότητας χωρίς τυμπανοκρουσίες και υπερβολές με κάθε σεβασμό στον άνθρωπο και στα πάθη του. 

Η Κάτια Γκουλιώνη (συνεργάστηκε με τον Φραντζή και στο "Ακίνητο Ποτάμι") σκιαγραφεί τα πρώτα βήματα της Ευτυχίας και παραδίδει με έναν τρόπο σκηνοθετικά και σεναριακά υποδειγματικό την σκυτάλη στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη για την κορύφωση του δράματος. Προσωπικά βρίσκω την επιλογή των δύο ηθοποιών εξαιρετικά εύστοχη και δεν τίθεται θέμα σύγκρισης μιας και οι δύο ερμηνείες αντιπροσωπεύουν δυο διαφορετικές ηλικιακές ψηφίδες. Η Γκουλιώνη ερμηνεύει την αθωότητα και τα πρώτα βήματα πριν την ωρίμανση της Ευτυχίας, ενώ η Καραμπέτη έρχεται για να αναπαραστήσει το προσωπικό δράμα, το πάθος για τα χαρτιά και τις κρυφές πτυχές της ψυχοσύνθεσης της. Αναμφίβολα και το υπόλοιπο καστ έρχεται να τελειοποιήσει και να συμπληρώσει την προσωπογραφία της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Ακόμα και οι ιστορικές καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες είναι καλογραμμένες και δεν παρουσιάζονται ως άσεμνες καρικατούρες όπως έχουμε δει αρκετές φορές στο παρελθόν.

Έχουν ειπωθεί και γραφτεί τόσα πολλά για την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Η ίδια τα έκανε στίχους και μας τα αφηγήθηκε όλα από μόνη της. Είναι η ζωή του κάθε ανθρώπου, από την γέννηση ως τον θάνατο του. Δυο πόρτες έχει η ζωή, άνοιξα μια και μπήκα, σεργιάνισα ένα πρωινό, κι ώσπου να 'ρθει το δειλινό από την άλλη βγήκα. Η ταινία ακολουθεί αυτή την διαδρομή της ζωής και του έργου της, σε ένα βίωμα που δεν θα σε αφήσει ασυγκίνητο και θα μιλήσει στην καρδιά και την ψυχή σου, όπως άλλωστε και οι στίχοι της Ευτυχίας.