Όταν πριν λίγα χρόνια είδα το Hereditary («Η Διαδοχή») του Άρι Άστερ δεν μπορούσα να καταλάβω αν το συγκεκριμένο είδος «τρόμου» (θεωρώ ότι εν τέλη ο όρος είναι τόσο αδόκιμος και αυθαίρετος) που εισάγει στο πανί  το οποίο και αναμιγνύει με πολλά, διαφορετικά και ξένα μεταξύ τους στοιχεία (και κυρίως στο Αμερικανικό σινεμά τα τελευταία χρόνια) έχει εμφανιστεί ποτέ σε φιλμογραφικό ντεμπούτο. Την απάντηση μέχρι να βγεί στις αίθουσες το «Μεσοκαλόκαιρο» δεν την είχα πάρει. 

Ο Άρι Άστερ μου δίνει την απάντηση ότι ο «τρόμος», έτσι όπως τον έχουμε συνηθίσει στο σινεμά, δεν τον ακουμπά και δεν τον ενδιαφέρει να αποδοθεί όπως κάποιος ίσως να περιμένει. Αρχικά το contrast των χρωμάτων είναι στο τέρμα όπως και το γεγονός ότι όλη η ταινία εκπέμπει φως και όχι σκοτάδι (σήμα κατατεθέν των horror ταινιών) με τα εύσημα εδώ να ανήκουν στον φωτογράφο Πάβελ Γκοβορζόλσκι. 

Η ταινία ξεκινάει με ένα λαμπερό φόντο απέραντης γαλήνης και φυσικής ομορφιάς και στιγμιαία δίνει τη θέση σε ένα φασαριόζικο στιγμιότυπο στο σπίτι της Ντάνι που απαντά σε μια απρόσμενη τηλεφωνική κλήση. Η Ντάνι θα μάθει για την αδερφή της με την οποία έχει να επικοινωνήσει αρκετές ώρες και θα ακολουθήσει μια απροσδόκητη εξέλιξη που θα κάνει τον θεατή να «τρομάξει» και θα είναι η μια και μοναδική φορά που το θέαμα θα θυμίσει κάτι από ταινίες τρόμου και ενδεχομένως να σοκάρει κάποιους. Ο Κρίστιαν, το αίσθημα της Ντάνι αφού ενοχληθεί από τις συνεχείς κλήσεις της το βράδι που διασκέδαζε με τους κολλητούς του σε ένα bar, θα της συμπαρασταθεί και θα της προτείνει να ακολουθήσει εκείνον και τους φίλους του στη Σουηδία. Το ταξίδι έχει ως σκοπό την επίσκεψη και μελέτη μιας «παγανιστικής» γιορτής και τελετής για την ανάγκη πτυχιακής έρευνας. Ο Τζος, ένας από τους κολλητούς του Κρίστιαν, δεν θα δει με καλό μάτι τον ερχομό της Ντάνι στη σκανδιναβική χώρα.

Ο Ηλίας Φραγκούλης στην κριτική του γράφει: "Όπως ένας τουρίστας θαυμάζει το καινούργιο που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του σε ένα παρθενικό του ταξίδι. Σε ένα μέρος στο οποίο μπορεί και να μην επιστρέψει ποτέ. Γι’ αυτό και πρέπει να εντυπώσει τα πάντα καλά στη μνήμη του." Αισθάνθηκα αυτό ακριβώς, ένας εξερευνητής που του ανοίγεται ένας χάρτης και πρέπει να τον ανακαλύψει. Ένας θεατής σε μια γκαλερί ζωγραφικής που παρατηρεί και θαυμάζει έναν πίνακα. Και κάθε φορά ανακαλύπτεις κάτι διαφορετικό, κάτι νέο και έπειτα παρατηρείς πάλι μπας και βρεις μια νέα ανακάλυψη. Ο Άστερ μας εγκαινιάζει ένα πρωτοποριακό σινεμά που για να το καταλάβεις στην ολότητά του θα πρέπει να το επισκεφτείς πολλές φορές. Σε αντίθεση με την Ντάνι, εσύ σαν θεατής έχεις αυτή την ευκαιρία να επιστρέψεις και να αποκομίσεις μια καινούργια εμπειρία. Εγώ το έκανα πέντε φορές πάντως…

Από την αρχή η ταινία σε προϊδεάζει γι αυτό που πρόκειται να συμβεί. Μια διαδρομή μέσα στο πυκνό δάσος με την Ευρυδίκη να χάνεται για λίγο ανάμεσα στα δαιδαλώδη μονοπάτια και τις συστάδες των δέντρων- εμποδίων να υψώνονται αγέρωχα, αδιαφορώντας για τη νεαρή Ευρυδίκη καλύπτοντας με το ύψος τους το φως του ήλιου αφήνοντας χαραμάδες μόνο φωτός. Μέσα σε λίγες μόνο στιγμές, σε μικρογραφία ξεδιπλώνονται τα έντονα συναισθήματα της κοπέλας, ο φόβος για το άγνωστο, η μοναξιά, η ανασφάλεια και η μικρή ελπίδα που δημιουργείται από τη φωνή της αδελφής της που ακούγεται από μακριά και από το λιγοστό φως που υπάρχει γύρω της. 

Συναισθήματα που θα τα βιώσουν έντονα και οι δύο αδελφές κατά τη διάρκεια της ζωής τους , που όμως θα τα διαχειριστούν διαφορετικά. Γιατί απλά δεν είναι ίδιες , είναι διαφορετικές. Για την ακρίβεια η μία αποτελεί συμπλήρωμα της άλλης. Η Γκίντα, τολμηρή, ατίθαση, αυθόρμητη, ασυμβίβαστη. Η Ευρυδίκη, ευαίσθητη με έντονο πάθος για τη μουσική ,ντροπαλή, εσωστρεφής, πάντα έτοιμη να μην δυσαρεστήσει κανέναν, καταπνίγοντας τις ορμές της. 

Η Πετρούνια εξελίσσεται μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Απογοητευμένη, παραιτημένη από τη ζωή, αυτοθεραπεύεται. Και η θεραπεία της  έρχεται σταδιακά. Μέσα από την επίπονη κοινωνική συνδιαλλαγή και την κατανόηση της κοινωνικής πραγματικότητας. Όταν γνωρίζει από κοντά τους στυλοβάτες αυτής της κοινωνίας και διαπιστώνει την έλλειψη επιχειρημάτων και την παραλογία πάνω στην οποία στηρίζουν το σαθρό σύστημα που το υποστηρίζουν με νύχια και με δόντια γιατί φοβούνται να ζήσουν έξω από αυτό. Από το αστυνομικό τμήμα όπου κρατείται , περνά από μπροστά της  όλος ο μικρόκοσμος της κοινωνίας και εκεί η Πετρούνια, παίρνει πολύ στα σοβαρά τον εαυτό της και αρχίζει να χτίζει την αυτοπεποίθησή της. Τη βάση του οικοδομήματος της την έχει βάλει από πριν. Είναι οι καθημερινές της διαπιστώσεις από έναν κόσμο σκληρό προσκολλημένο στα στερεότυπα και τις στείρες πατριαρχικές αντιλήψεις που συνθλίβει κάθε τι το διαφορετικό κάθε τι το μη ταιριαστό σε αυτόν. 

Η Πετρούνια δε θέτει σαν στόχο της ζωής της να αλλάξει το σύστημα. Η ζωή της βρίσκεται σε τέλμα βυθίζεται καθημερινά στα σκοτεινά νερά της κατάθλιψης και την ύστατη στιγμή βουτά στα παγωμένα νερά  του ποταμού. Μόνο που η βουτιά αυτή τη φορά  θα αποτελέσει και την εναρκτήρια διαδικασία της προσπάθειας να βγει στην επιφάνεια να σωθεί. Διαπιστώνει λοιπόν σε πρώτη φάση, αρνείται να αποδεχτεί την κατάσταση στη συνέχεια, κάτι που γίνεται καταστροφικό για την ίδια της τη ζωή και τέλος  αρχίζει να αποδομεί την παραλογία του κόσμου που δεν μπορεί με τίποτα να ταιριάξει με τη δική της απλή, ανθρώπινη λογική. Και χτίζει ξανά τη ζωή της μέσα από τα συντρίμμια της… Η Πετρούνια αποδεικνύει ότι κάθε γυναίκα κρύβει έναν Θεό μέσα της, έναν Θεό που όταν καταφέρει να το βγάλει στην επιφάνεια, σταματά κάθε είδους κακοποίηση, εσωτερική και εξωτερική… και η λύτρωση επέρχεται.

Το Requiem for a Dream (Ρέκβιεμ για ένα Όνειρο) είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ αμερικανικής παραγωγής που κυκλοφόρησε το 2000 και αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Hubert Selby Jr. Σκηνοθετημένο απ’ τον Darren Aronofsky και με πρωταγωνιστές τους Ellen Burstyn, Jared Leto, Jennifer Connelly και Marlon Wayans, η ταινία απεικονίζει πώς ο εθισμός των τεσσάρων πρωταγωνιστών σε διαφορετικές μορφές ναρκωτικών, τους διαλύει τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Ο Darren Aronofsky σκηνοθετεί μια ταινία-σταθμό για το μοντέρνο σινεμά, μια ιστορία για την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τις εμμονές, τη μοναξιά, αλλά και την άρνηση της πραγματικότητας. Η ταινία προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών το 2000 λαμβάνοντας θριαμβευτικές κριτικές. Η Ellen Burstyn ήταν, δικαιωματικά, υποψήφια για Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ανατριχιαστική ερμηνεία της.

Η Sarah Goldfarb (Ellen Burstyn) είναι μια ηλικιωμένη, υπέρβαρη χήρα, που ζει στο Μπρούκλιν μία επαναλαμβανόμενη, βαρετή ζωή. Όταν της δίνεται η ευκαιρία να εμφανιστεί σε μια δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή αυτοβοήθειας, αποφασίζει να χάσει βάρος, ώστε να μπορέσει να χωρέσει στο μικρό κόκκινο φόρεμα που φορούσε πριν από την αποφοίτηση του γιου της. Ανίκανη να ακολουθήσει μια υγιεινή διατροφή, στρέφεται σε χάπια, τα οποία αποδεικνύεται ότι δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από τη δημιουργία υπερκινητικότητας, που καίει τα κιλά, αλλά με τι κόστος;

Μέσα από αυτή την σειρά "άρθρων-παρουσιάσεων" θα σας μιλώ για τις ταινίες που λάτρεψα, που με έκαναν να ερωτευθώ ακόμη περισσότερο το κινηματογραφικό πανί και καθόρισαν το γούστο μου. Σίγουρα δεν θα βρεις αριστουργήματα που ίσως να περίμενες, αλλά η λίστα έχει προσωπικό τόνο και κάποιες ενοχικές απολαύσεις.

To 1897, ο Bram Stoker θα υπογράψει ένα από σημαντικότερα έργα της φανταστικής λογοτεχνίας και του γοτθικού τρόμου, το οποίο μετά από έναν αιώνα συνεχίζει να τρομάζει και να γοητεύει. Η πλοκή διαδραματίζεται σε ημερολογιακές αφηγήσεις και επιστολές των χαρακτήρων του. Ο "Δράκουλας" του Stoker δεν αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα για βρικόλακες και βαμπίρ, μιας και ο ίδιος εμπνεύστηκε από έργα του Τζον Πολιντόρι, του Τζόζεφ Σέρινταν Λε Φανού και της Εμίλυ Γκέραρντ. Η πρώτη κινηματογραφική αποτύπωση του  θρύλου του Κόμη Δράκουλα έγινε με το εμβληματικό Nosferatu του Φρίντριχ Μουρνάου το 1922 το οποίο βασίστηκε στην ιστορία του Stoker, αλλά δεν ήταν πιστή αναφορά στους χαρακτήρες και την πλοκή του βιβλίου. Ο επόμενος κινηματογραφικός Δράκουλας ήταν ο γνωστός για τους ρόλους του σε ταινίες τρόμου και sci-fi, Μπέλα Λουγκόζι όπου έμελλε πριν την ενσάρκωση του Κόμη από τον Κρίστοφερ Λι (που τον υποδύθηκε 10 φορές) να είναι ο πιο αναγνωρίσιμος Δράκουλας στην ιστορία του σινεμά.

Ύστερα από αρκετές ταινίες και κυρίως sequel, το 1992 ο Φράνσις Φορντ Κόπολα μετά τον "Νονό ΙΙΙ" και ύστερα από προτροπή της Γουινόνα Ράιντερ θα διαβάσει ένα σενάριο με τίτλο "Dracula: The Untold Story" και θα πειστεί να δουλέψει επάνω στο συγκεκριμένο πρότζεκτ.  Άλλωστε ο ίδιος σε συνέντευξη του μετά από χρόνια θα δηλώσει ότι ήταν λάτρης τόσο του βιβλίου του Stoker όσο και της ταινίας "Nosferatu". Επιλέγει τον τίτλο "Bram Stoker’s Dracula" σεβόμενος το έργο και την πρωτότυπη πηγή του συγγραφέα όπως ακριβώς είχε πράξει και στην τριλογία του Νονού προσθέτοντας στον τίτλο το όνομα του συγγραφέα, Mario Puzo. Για τον πρωταγωνιστικό ρόλο και ύστερα από αρκετά δοκιμαστικά άλλων ηθοποιών, όπως ο Βίργκο Μόντερσεν, θα επιλεχθεί ο Γκάρι Όλντμαν. Ο Κόπολα θα τον πλαισιώσει με δύο νέους και ανερχόμενους ηθοποιούς στο Χόλιγουντ τη δεκαετία του 1990, την Γουινόνα Ράιντερ και τον Κιάνου Ρίβς (που υποδύονται την Μίνα και τον Τζόναθαν Χάρκερ αντίστοιχα), ενώ ο ρόλος του Βαν Χέλσινγκ θα δοθεί στον Άντονυ Χόπκινς. 

Η ταινία θα ξεκινήσει με την πρωτότυπη ιστορία του Βλαντ Ντράκουλα το 1462 ο οποίος ορκίζεται στον θεό ότι θα πάρει εκδίκηση για τον θάνατο της γυναίκας του Ελιζαμπέτα η οποία πληροφορήθηκε τον θάνατο του στο πεδίο της μάχης και αυτοκτόνησε. Ύστερα από την εισαγωγή μεταφερόμαστε στο 1897 στο τρένο με τον Τζόναθαν Χάρκερ, έναν δικηγόρο από το Λονδίνο που ταξιδεύει στην Τρανσυλβάνια για να αναλάβει έναν πελάτη, τον Κόμη Δράκουλα, ο οποίος απέκτησε κινητή περιουσία στο Λονδίνο. Ο Κόμης αφού δει μια φωτογραφία της Μίνα, μνηστής του Χάρκερ και πειστεί για την εκπληκτική ομοιότητα της με την νεκρή γυναίκα του, αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αγγλία αφού παγιδέψει τον Τζόναθαν στο κάστρο του. Σε σύγκριση με το βιβλίο του Stoker, δεν εντοπίζονται πολλές διαφορές στο σενάριο, ωστόσο στην ταινία βλέπουμε ότι αναπτύσσεται ρομαντικό ειδύλλιο ανάμεσα στον Κόμη και την Μίνα.

Η ερμηνεία του Γκάρι Όλντμαν είναι αξιομνημόνευτη με αρκετούς αυτοσχεδιασμούς (παράδειγμα η σκηνή που γεύεται με πάθος το αίμα από το ξυραφάκι του Χάρκερ) ενώ έχει γίνει εξαιρετική δουλειά στο μακιγιάζ του Δράκουλα ο οποίος αποτυπώνεται με όλες τις μορφές του, αποκρουστικές και μη. Ο Κόπολα κάνει φόρο τιμής σε αρκετές ταινίες τρόμου από το παρελθόν (η σκιά της μπέρτας και της σιλουέτας του ήρωα που καθιερώθηκε από το Nosferatu) αλλά δίνει μια πιο στιβαρή και gothic προσέγγιση στον θρύλο του Δράκουλα που φτάνει στα όρια του τρόμου σε αρκετές περιπτώσεις. Ίσως αυτή η ταινία και ο "Πορφυρός Λόφος" να είναι από τις πιο αυθεντικές gothic-horror παραγωγές του Αμερικανικού σινεμά. Αν μη τι άλλο ο σχεδιασμός των κουστουμιών (βραβεύτηκε με Όσκαρ στην συγκεκριμένη κατηγορία) έρχεται να τονώσει το κλίμα και το ύφος που θέλει να αποδώσει ο Κόπολα. Ο σχεδιασμός ειδικά του νυφικού φορέματος της Lucy (θύμα του Δράκουλα) όταν γίνεται βαμπίρ από την Eiko Ishioka είναι ενδεικτική. Η σκηνή στο νεκροταφείο είναι επικίνδυνα όμορφα τρομακτική με τον Κόπολα να την γυρίζει σε reverse ανεβάζοντας τα ρίγη του τρόμου κατακόρυφα.

Αυτό που δρα αρνητικά στην ταινία είναι η χλιαρή αποτύπωση και παρουσίαση του Τζόναθαν Χάρκερ, με αποτέλεσμα η ερμηνεία του Κιάνου Ρίβς να κυμαίνεται σε αρκετά μέτριο επίπεδο. Η Ράιντερ συνεχίζει ένα καλό σερί ερμηνειών και συμμετοχών σε μεγάλες παραγωγές (που δεν κράτησε πολύ), όντας εκείνη την περίοδο μια από τις πιο υψηλά αμοιβόμενες ηθοποιούς στο Χόλιγουντ ενώ ο Χόπκινς είναι η τέλεια επιλογή για τον Βαν Χέλσινγκ. Ο Όλντμαν ως ένας "chameleon" της υποκριτικής μπορεί να υποδυθεί τα πάντα και να μεταμορφωθεί σε οτιδήποτε του ζητηθεί, δείχνοντας τα διαπιστευτήρια του πως πρόκειται για έναν από τους καλύτερους ηθοποιούς στην ιστορία του κινηματογράφου. 

Δεν θα προχωρήσω σε σύγκριση ποιος είναι καλύτερος ως Κόμης Δράκουλας γιατί θα ήταν άδικο για τις ερμηνείες των Λι και Λουγκόζι με την κάθε μια να έχει τελείως διαφορετικά στοιχεία. Την ερμηνεία που θα ξεχωρίσω προσωπικά είναι αυτή της Σάνι Φροστ ως Lucy, γιατί κατάφερε και προκάλεσε πολλούς εφιάλτες στους πάντες και ιδιαιτέρως σε εμένα όταν είχα πρωτοδεί την ταινία σε μικρή ηλικία.

Ο Δράκουλας του Κόπολα είναι μια από τις ταινίες τρόμου που λατρεύω. Είναι η τελευταία μεγάλη ταινία του και σίγουρα αν δεν την έχεις δει ή την έχεις προσπεράσει μην διαστάσεις να την δεις ακόμα και να την θυμηθείς.

ΘΑ ΘΥΜΑΜΑΙ: Την σκηνή με την Lucy ως βρικόλακα να κατεβαίνει στο νεκροταφείο

ΘΕΛΩ ΝΑ ΞΕΧΑΣΩ: Την χλιαρή ερμηνεία του Κιάνου Ριβς

ΗΞΕΡΕΣ: Ότι η Μόνικα Μπελούτσι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο κινηματογραφικό πανί, υποδυόμενη τη Νύφη του Κόμη Δράκουλα;