Τα πνεύματα του Ινισέριν του Μάρτιν ΜακΝτόνα | EDITORIAL
Το Ινίσεριν είναι ένα φανταστικό νησί της Ιρλανδίας στο οποίο λαμβάνει χώρα η σύγκρουση δύο ανδρών, του Κολμ και του Πάντρικ, κάπου στα 1923 στο παρασκήνιο του ιρλανδικού εμφυλίου πολέμου που μαίνονταν στην ενδοχώρα. Τα πραγματικά γυρίσματα της ταινίας έγιναν σε δύο από τα μεγαλύτερα νησιά της Ιρλανδίας ,το Ίνισμορ και το Ακίλ , εκεί όπου οι άνθρωποι, η φύση, τα ζώα (πόνυ, σκυλιά, βοοειδή) συνυπάρχουν αρμονικά, ο χρόνος κυλά με άλλους ρυθμούς σαν να έχει προσαρμοστεί στην ηρεμία που επιβάλλει η ομορφιά της φύσης και οι λιγοστοί κάτοικοι των νησιών αυτών.
Στον κλειστό μικρόκοσμο αυτών των ανθρώπων μας μεταφέρει ο Μάρτιν ΜακΝτόνα. Και δεν μας συστήνει μόνο τους δύο άντρες αλλά και τον κοινωνικό περίγυρο μέσα στον οποίο ζουν.
Ο Κόλμ και ο Πάντρικ είναι αυτό που θα λέγαμε κολλητοί φίλοι παρ όλη τη μεγάλη διαφορά ηλικίας τους. Ο πολύ πιο νέος Πάντρικ,όταν τελειώνει από τις αγροτικές του δουλειές περνά κάθε μεσημέρι από το σπίτι του φίλου του και πηγαίνουν στη μοναδική παμπ του νησιού για να τα πούνε και να τα πιούνε. Περνά ώρες στο σπίτι του φίλου του μιλώντας του για τις καθημερινές λεπτομέρειες της ζωής του στο νησί , μια ζωή που την αγαπά γιατί απλά είναι η ζωή του. Όλα κυλούν ήρεμα, τίποτα δεν φαίνεται να διαταράσσει τη ρουτίνα και την καθημερινότητα των ανθρώπων του νησιού καθώς και τη σχέση των δύο φίλων. Όμως στη μονοτονία του μονότονου και του αδιαφοροποίητου πολλές φορές συμβαίνει να χάσουμε την αίσθηση του μέτρου και να βουλιάξουμε στο άπειρο...
Για τον Πάντρικ η μετρημένη και επαναλαμβανόμενη καθημερινότητά του δείχνει να τον ικανοποιεί. Απολαμβάνει τη ζωή στη φύση, τις εργασίες του εκεί, αγαπά τα ζώα του ιδιαίτερα το μικρό του πόνυ που κρυφά από την αδελφή του -ζουν μαζί-το βάζει στο σπίτι του για να του κρατά συντροφιά. Για τον Κολμ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Στη δύση της ζωής του νιώθει ότι η επαναλαμβανόμενη ρουτίνα τον βουλιάζει όλο και πιο βαθιά και νιώθει ξαφνικά ότι θέλει να δραπετεύσει από αυτό το βούλιαγμα. Φλερτάρει με τη μοναξιά του αναζητώντας να δώσει ένα νόημα στο πέρασμά του από τη ζωή, ένα νόημα που δυστυχώς δεν μπορεί να το βρει στη σχέση του με τον Πάντρικ. Έτσι η ταινία ξεκινά με την απόφαση του Κολμ να διακόψει οριστικά τις σχέσεις του με τον φίλο του.
Η απόρριψη, η φιλία, η αγάπη, ο κλειστός περίγυρος μιας κοινωνίας που όλα μαθαίνονται και όλα κρίνονται κάτω από τη συνεχή επίβλεψη της Παναγίας που το άγαλμά της δεσπόζει σε όλο το νησί, ανακύπτουν και ερμηνεύονται με διαφορετικό τρόπο από τον κάθε ήρωα.
Πόσο εύκολο είναι για τον καθένα μας να δεχτούμε την απόρριψη από ανθρώπους που εκτιμούσαμε και τους θεωρούσαμε φίλους μας; Για τον Πάντρικ, η απόρριψή του περνά από πολλές ψυχολογικές διακυμάνσεις. Νιώθει αρχικά ο ίδιος υπεύθυνος για τη ρήξη των σχέσεων με τον φίλο του, προσπαθεί να αλλάξει και να τον προσεγγίσει με έναν διαφορετικό τρόπο, δείχνει έτοιμος να ακολουθήσει ένα νέο πλαίσιο σχέσεων που να εντάσσεται και να προσαρμόζεται στην αλλαγή του χαρακτήρα που παρατηρεί στον παλιό του φίλο. Είναι όμως κάτι που υποκινείται από το πραγματικό ενδιαφέρον για τον φίλο του ή μέσα του κυριαρχεί ο φόβος του τέλους; Πόσο έτοιμος είναι να αποδεχτεί ότι όλα κάποτε τελειώνουν; Φιλία, σχέσεις, ζωές; Και από την άλλη ο Κολμ που αποφασίζει να αλλάξει, πόσο γνήσια είναι αυτή η αλλαγή που επιχειρεί; Είναι προϊόν ενσυνείδητης προσπάθειας για πραγματική αλλαγή ή υποκινείται από τον φόβο του θανάτου;
Παρακολουθώντας τη σχέση των δύο φίλων από τη μεριά του Πάντρικ, νιώθουμε το άδικο της απόρριψης. Ο Πάντρικ είναι αυτός που δίνει και επενδύει σε μία φιλία θεωρώντας δεδομένο ότι ο Κολμ έχει αποδεχτεί τα χαρακτηριστικά του, την καλοσύνη του, την αγνότητά του, την αφέλειά του και αντλεί από αυτά νοηματοδοτώντας τη ζωή του μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που καθόλου δεδομένα δεν είναι. Όμως πόσο καλά γνωρίζει τον φίλο του τον Κολμ και τις πραγματικές ανάγκες αυτού; Και τελικά ενδιαφέρεται να τις γνωρίσει όταν ανακαλύπτει ότι δεν είναι αυτές που νόμιζε; Η μοναξιά που επιζητεί ο Κολμ είναι ο χώρος στον οποίο θεωρεί ότι μπορεί να παράγει κάτι το αυθεντικό και ιδιόρρυθμα ωραίο, κάτι που θα τον λυτρώσει από τη "φυλακή" της κλειστής κοινωνίας από την οποία θέλει να δραπετεύσει και ταυτόχρονα θα τον κάνει να δει με μία άλλη ματιά το αναπόφευκτο του τέλους που πλησιάζει. Γιατί αυτά να μην γίνονται αντιληπτά από τον φίλο του; Εγωισμός, καλοσύνη, αθωότητα, εκδίκηση. Μπορεί να συνυπάρξουν; Ή το ένα επικαλύπτει το άλλο μέχρι που το ένα να υποχωρήσει και να φέρει στην επιφάνεια το άλλο; Και πώς καταφέρνουμε να διατηρήσουμε την καλοσύνη μας και την αγνότητά μας όταν τα άλλα καραδοκούν; Πόσο γνώστες των πραγματικών αναγκών μας είμαστε; Και πόσο γνώστες των πραγματικών αναγκών των άλλων επιδιώκουμε να είμαστε όταν δεν τις αφήνουμε να εξωτερικευτούν και τις ανακόπτουμε προβάλλοντας τις δικές μας πάνω σε αυτές;
Διεισδύοντας στα ενδότερα των δύο φίλων, κάτι που η κινηματογραφική αφήγηση του Μάρτιν ΜακΝτόνα (γνωστός μας από την ταινία του "Οι Τρεις Πινακίδες έξω από το Εμπινγκ, στο Μιζούρι") μας επιτρέπει να κάνουμε, ανακαλύπτουμε τις τεράστιες διαστάσεις που έχουν λάβει οι κόσμοι των ανθρώπων αυτών μέσα στο κλειστό της κοινωνίας που ζουν. Μίας κοινωνίας που στην κορυφή της ιεραρχίας βρίσκονται ο αστυνόμος και ο ιερέας και που "δουλειά" τους είναι να διασπείρουν την ανάγκη της υποταγής . Της υποταγής σε οτιδήποτε αποτελεί κίνδυνο για τη διασάλευση της κοσμικής τάξης, μιας τάξης που καλύπτεται κάτω από το πέπλο της υποκρισίας που με τη σειρά της συνθλίβει την όποια προσπάθεια του ατόμου για ψυχική και πνευματική ανάταση.
Ως θεατές ανακαλύπτουμε σταδιακά το μάταιο και το τραγελαφικό της σύγκρουσης των δύο ηρώων που αδυνατούν να ξεφύγουν από τις μικρότητες που πλέον έχουν γίνει ένα με την ύπαρξή τους. Ένα πόλεμος που μαίνεται δίπλα τους δεν γίνεται καν αντιληπτός παρά μόνο μέσα από τους μακρινούς καπνούς και τους απόηχους των εκρήξεων. Σκοτώνονται ζωές δίπλα τους, όμως οι ήρωές μας και όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του νησιού ελάχιστη σημασία αποδίδουν σε αυτό. Στον αντίποδα αποδίδουν τεράστια σημασία στη μικρή καθημερινότητά τους που κανέναν στον κόσμο δεν αφορά. Με τον τρόπο αυτό, χάνουν την ικανότητά τους να διεισδύσουν στον πυρήνα των ουσιαστικών σχέσεων, κάτι που θα βοηθούσε στην αυτονομία του καθενός και την απαλλαγή του από τους βαθύτερους υπαρξιακούς φόβους που πηγάζουν από τον θάνατο όχι μόνο τον φυσικό αλλά και τον ψυχικό. Και κάτι που στην ταινία μας, μόνο η αδελφή του Πάντρικ δείχνει να έχει αντιληφθεί.
Με μία άψογη κινηματογράφηση, άψογη σκιαγράφηση χαρακτήρων, άψογες ερμηνείες των ρόλων(οι Κόλιν Φάρελ και Μπρένταν Γκλίσον δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας καθώς και ο Μπάρι Κιόγκαν- όλο και πιο πολύ μας ξεδιπλώνει το ταλέντο του αυτός ο ηθοποιός, όπως επίσης και η εξαιρετική στον ρόλο της αδελφής, η Κέρι Κόντον) καλούμαστε όχι να κρίνουμε ούτε να πάρουμε το μέρος του ενός ή του άλλου φίλου, αλλά να κατανοήσουμε και να ανακαλύψουμε τα «φορτία» της ύπαρξης του καθενός, καθώς και την αδυναμία απαλλαγής από αυτά. Μία αδυναμία που προκύπτει από την μοναχικότητα που όταν περιορίζει την οπτική του ατόμου μέσα στα επιβαλλόμενα και καθιερωμένα της κάθε κοινωνίας, παύει να λειτουργεί ανατροφοδοτικά, αλλά παράγει το άσχημο, το παράλογο, το ανεπίτρεπτο...
Υποψήφια για 9 Όσκαρ η ταινία προβάλλεται στις μεγάλες οθόνες και νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός της ως αριστούργημα δεν θα ήταν και τόσο υπερβολικός...
--------------------------------
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της...
- Δείτε ακόμη:
- Cine "Πετρούπολις" - Καλοκαίρι 2023
- "The Whale" του Ντάρεν Αρονόφσκι | EDITORIAL
- "Το μόνο πράγμα που είναι χειρότερο από ένα κακό παρελθόν είναι ένα απογοητευτικό μέλλον" - Ευλογία
- "Close" του Λούκας Ντοντ | EDITORIAL
- "Με αξιοπρέπεια" του Δημήτρη Κατσιμίρη
- 35ο Συνέδριο ΟΚΛΕ "Ο Κινηματογράφος στην Εκπαίδευση" | Χανιά 21-23/10/2022
- "Η δύναμή σου είναι να μπορείς να λες Όχι! " - Δεν Υπάρχει Κακό | EDITORIAL
- Full Time - Όσο και να “φουλάρουμε”, η ζωή είναι αλλού… | EDITORIAL
- "Για Πάντα Κοντά σου" | EDITORIAL
- Κριτική ταινίας: Το Γεγονός/ L’Événement | EDITORIAL
- "Τέρμα τα ψέματα" - The Batman | EDITORIAL
- Another Round | EDITORIAL
- Οι ταινίες μου: Requiem for a Dream | EDITORIAL
- Οι ταινίες μου: Bram Stoker’s Dracula | EDITORIAL
- Το παράσιτο και ο ξενιστής
- "I used to think that my life was a tragedy, but now I realize, it’s a comedy" - Joker
- Η Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς του Γιάννη Οικονομίδη