"Επαναληπτική καραμπίνα!
Στη Δράνα είναι, για χήνες!
Λαθροκυνηγός της περιοχής!
Τους τα 'χω μηνύσει: Μην μπλέξουν μαζί μου."
Τα λόγια του Αντώνη πριν φτάσει στην έσχατη λύση, στη λύτρωση….
Στο Δέλτα του Έβρου , στα όρια του χρόνου, του ανθρώπου, που κάποτε ζούσε σε μια διαφορετική Ελλάδα όπου ο ουρανός μαύριζε από τα πουλιά….
"Η Τελευταία Νανόχηνα" είναι η δεύτερη κατά σειρά ιστορία από την ταινία "Όλα Είναι Δρόμος" του Παντελή Βούλγαρη. Ο γερασμένος φύλακας στο Δέλτα του Έβρου, Αντώνης (Θανάσης Βέγγος), υποδέχεται μια ομάδα ορνιθολόγων που έχουν ταξιδέψει για να μελετήσουν και να παρατηρήσουν μια τελευταία στο είδος της νανόχηνα. Όταν ένας λαθροκυνηγός την σκοτώνει ο Αντώνης τον εκτελεί εν ψυχρώ…
Ένα με τη φύση και βυθισμένος στη μοναξιά με μοναδικό φίλο το τσίπουρο, αποφασίζει να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα τον δολοφόνο της αγαπημένης του "Μαιρούλας". Τα πουλιά, οι καλαμιώνες κι ο απέραντος υγρότοπος είναι το δικό του
«σπίτι», αλλά και το πεδίο της "μάχης" όπου άνθρωποι και φύση άλλοτε ζουν αρμονικά κι άλλοτε συγκρούονται, με τη φύση όμως να χάνει συνεχώς έδαφος. Εξιστορεί γεγονότα και εμπειρίες και σε οδηγεί στην ανακάλυψη μιας πτυχής του εαυτού του που κρύβει θυμό, οργή και πόνο. Επιλέγει τον δρόμο του αίματος όχι μόνο για εκδίκηση αλλά και για να λυτρωθεί ο ίδιος. Υπήρξε και εκείνος καταπατητής της αρμονίας και συσσωρεύει το μίσος προς τον ίδιο του τον εαυτό.
Αποτελεί ίσως την πιο συμβολική και συνάμα ρεαλιστική απεικόνιση μιας βαθιάς σύγκρουσης ανάμεσα σε δυο τύπους ανθρώπων, σε δύο πολιτισμούς. Από τη μία ο σύγχρονος άνθρωπος που καταστρέφει τα πάντα και από την άλλη εκείνος που προσπαθεί ακόμα να κρατήσει ζωντανή την ομορφιά και την ελευθερία της φύσης. Ο λαθροκυνηγός είναι η προσωποποίηση της αποξένωσης ενός πολιτισμού που δέχεται να επιμένει να εξαφανίζει, να σκοτώνει το κατανοητό. Ο Αντώνης είναι μάλλον ο συμβολισμός της ίδιας της φύσης που μπορεί πρόσκαιρα να καταπατείται αλλά στο τέλος θα νικήσει. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ανώτερος από αυτή. Είναι ο συνδετικός κρίκος μιας αλυσίδας που επιβάλει την συνύπαρξη. Στην ταινία ο Βούλγαρης δεν βάζει το ηθικό δίλλημα δολοφόνου-θύματος στους δύο ήρωες αλλά σε αυτό του ανθρώπου με τη φύση.
Για τον ιδιόμορφο Αντώνη όπως έχει γράψει ο Τζόν Στάινμπεκ στα "Ανατολικά της Εδέμ" : " Όλα τα σπουδαία και πολύτιμα πράγματα είναι μοναχικά". Εγκαινιάζεται μια μυθολογική απάντηση στην αποξένωση η οποία προσπαθεί να κυριαρχήσει μέχρι και τα όρια της φύσης. Η μοναξιά ίσως μιας ηθικής συνείδησης απέναντι στην σημασία του σεβασμού της ύπαρξης της πανίδας και τη χλωρίδας που μέσα στο σύγχρονο κόσμο κάποιοι προσπαθούν να εξαφανίσουν….
------------------------------------------------------------------------
Σάββας Σκληρός
