Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα editorial. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα editorial. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 13 Μαρτίου 2023

Τα πνεύματα του Ινισέριν του Μάρτιν ΜακΝτόνα | EDITORIAL


Το Ινίσεριν είναι ένα φανταστικό νησί της Ιρλανδίας στο οποίο λαμβάνει χώρα η σύγκρουση δύο ανδρών, του Κολμ και του Πάντρικ, κάπου στα 1923 στο παρασκήνιο του ιρλανδικού εμφυλίου πολέμου που μαίνονταν στην ενδοχώρα. Τα πραγματικά γυρίσματα της ταινίας έγιναν σε δύο από τα μεγαλύτερα νησιά της Ιρλανδίας ,το Ίνισμορ και το Ακίλ , εκεί όπου οι άνθρωποι, η φύση, τα ζώα (πόνυ, σκυλιά, βοοειδή) συνυπάρχουν αρμονικά, ο χρόνος κυλά με άλλους ρυθμούς σαν να έχει προσαρμοστεί στην ηρεμία που επιβάλλει η ομορφιά της φύσης και οι λιγοστοί κάτοικοι των νησιών αυτών.
Στον κλειστό μικρόκοσμο αυτών των ανθρώπων μας μεταφέρει ο Μάρτιν ΜακΝτόνα. Και δεν μας συστήνει μόνο τους δύο άντρες αλλά και τον κοινωνικό περίγυρο μέσα στον οποίο ζουν.
Ο Κόλμ και ο Πάντρικ είναι αυτό που θα λέγαμε κολλητοί φίλοι παρ όλη τη μεγάλη διαφορά ηλικίας τους. Ο πολύ πιο νέος Πάντρικ,όταν τελειώνει από τις αγροτικές του δουλειές περνά κάθε μεσημέρι από το σπίτι του φίλου του και πηγαίνουν στη μοναδική παμπ του νησιού για να τα πούνε και να τα πιούνε. Περνά ώρες στο σπίτι του φίλου του μιλώντας του για τις καθημερινές λεπτομέρειες της ζωής του στο νησί , μια ζωή που την αγαπά γιατί απλά είναι η ζωή του. Όλα κυλούν ήρεμα, τίποτα δεν φαίνεται να διαταράσσει τη ρουτίνα και την καθημερινότητα των ανθρώπων του νησιού καθώς και τη σχέση των δύο φίλων. Όμως στη μονοτονία του μονότονου και του αδιαφοροποίητου πολλές φορές συμβαίνει να χάσουμε την αίσθηση του μέτρου και να βουλιάξουμε στο άπειρο...
Για τον Πάντρικ η μετρημένη και επαναλαμβανόμενη καθημερινότητά του δείχνει να τον ικανοποιεί. Απολαμβάνει τη ζωή στη φύση, τις εργασίες του εκεί, αγαπά τα ζώα του ιδιαίτερα το μικρό του πόνυ που κρυφά από την αδελφή του -ζουν μαζί-το βάζει στο σπίτι του για να του κρατά συντροφιά. Για τον Κολμ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Στη δύση της ζωής του νιώθει ότι η επαναλαμβανόμενη ρουτίνα τον βουλιάζει όλο και πιο βαθιά και νιώθει ξαφνικά ότι θέλει να δραπετεύσει από αυτό το βούλιαγμα. Φλερτάρει με τη μοναξιά του αναζητώντας να δώσει ένα νόημα στο πέρασμά του από τη ζωή, ένα νόημα που δυστυχώς δεν μπορεί να το βρει στη σχέση του με τον Πάντρικ. Έτσι η ταινία ξεκινά με την απόφαση του Κολμ να διακόψει οριστικά τις σχέσεις του με τον φίλο του.
Η απόρριψη, η φιλία, η αγάπη, ο κλειστός περίγυρος μιας κοινωνίας που όλα μαθαίνονται και όλα κρίνονται κάτω από τη συνεχή επίβλεψη της Παναγίας που το άγαλμά της δεσπόζει σε όλο το νησί, ανακύπτουν και ερμηνεύονται με διαφορετικό τρόπο από τον κάθε ήρωα.
Πόσο εύκολο είναι για τον καθένα μας να δεχτούμε την απόρριψη από ανθρώπους που εκτιμούσαμε και τους θεωρούσαμε φίλους μας; Για τον Πάντρικ, η απόρριψή του περνά από πολλές ψυχολογικές διακυμάνσεις. Νιώθει αρχικά ο ίδιος υπεύθυνος για τη ρήξη των σχέσεων με τον φίλο του, προσπαθεί να αλλάξει και να τον προσεγγίσει με έναν διαφορετικό τρόπο, δείχνει έτοιμος να ακολουθήσει ένα νέο πλαίσιο σχέσεων που να εντάσσεται και να προσαρμόζεται στην αλλαγή του χαρακτήρα που παρατηρεί στον παλιό του φίλο. Είναι όμως κάτι που υποκινείται από το πραγματικό ενδιαφέρον για τον φίλο του ή μέσα του κυριαρχεί ο φόβος του τέλους; Πόσο έτοιμος είναι να αποδεχτεί ότι όλα κάποτε τελειώνουν; Φιλία, σχέσεις, ζωές; Και από την άλλη ο Κολμ που αποφασίζει να αλλάξει, πόσο γνήσια είναι αυτή η αλλαγή που επιχειρεί; Είναι προϊόν ενσυνείδητης προσπάθειας για πραγματική αλλαγή ή υποκινείται από τον φόβο του θανάτου;
Παρακολουθώντας τη σχέση των δύο φίλων από τη μεριά του Πάντρικ, νιώθουμε το άδικο της απόρριψης. Ο Πάντρικ είναι αυτός που δίνει και επενδύει σε μία φιλία θεωρώντας δεδομένο ότι ο Κολμ έχει αποδεχτεί τα χαρακτηριστικά του, την καλοσύνη του, την αγνότητά του, την αφέλειά του και αντλεί από αυτά νοηματοδοτώντας τη ζωή του μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που καθόλου δεδομένα δεν είναι. Όμως πόσο καλά γνωρίζει τον φίλο του τον Κολμ και τις πραγματικές ανάγκες αυτού; Και τελικά ενδιαφέρεται να τις γνωρίσει όταν ανακαλύπτει ότι δεν είναι αυτές που νόμιζε; Η μοναξιά που επιζητεί ο Κολμ είναι ο χώρος στον οποίο θεωρεί ότι μπορεί να παράγει κάτι το αυθεντικό και ιδιόρρυθμα ωραίο, κάτι που θα τον λυτρώσει από τη "φυλακή" της κλειστής κοινωνίας από την οποία θέλει να δραπετεύσει και ταυτόχρονα θα τον κάνει να δει με μία άλλη ματιά το αναπόφευκτο του τέλους που πλησιάζει. Γιατί αυτά να μην γίνονται αντιληπτά από τον φίλο του; Εγωισμός, καλοσύνη, αθωότητα, εκδίκηση. Μπορεί να συνυπάρξουν; Ή το ένα επικαλύπτει το άλλο μέχρι που το ένα να υποχωρήσει και να φέρει στην επιφάνεια το άλλο; Και πώς καταφέρνουμε να διατηρήσουμε την καλοσύνη μας και την αγνότητά μας όταν τα άλλα καραδοκούν; Πόσο γνώστες των πραγματικών αναγκών μας είμαστε; Και πόσο γνώστες των πραγματικών αναγκών των άλλων επιδιώκουμε να είμαστε όταν δεν τις αφήνουμε να εξωτερικευτούν και τις ανακόπτουμε προβάλλοντας τις δικές μας πάνω σε αυτές;
Διεισδύοντας στα ενδότερα των δύο φίλων, κάτι που η κινηματογραφική αφήγηση του Μάρτιν ΜακΝτόνα (γνωστός μας από την ταινία του "Οι Τρεις Πινακίδες έξω από το Εμπινγκ, στο Μιζούρι") μας επιτρέπει να κάνουμε, ανακαλύπτουμε τις τεράστιες διαστάσεις που έχουν λάβει οι κόσμοι των ανθρώπων αυτών μέσα στο κλειστό της κοινωνίας που ζουν. Μίας κοινωνίας που στην κορυφή της ιεραρχίας βρίσκονται ο αστυνόμος και ο ιερέας και που "δουλειά" τους είναι να διασπείρουν την ανάγκη της υποταγής . Της υποταγής σε οτιδήποτε αποτελεί κίνδυνο για τη διασάλευση της κοσμικής τάξης, μιας τάξης που καλύπτεται κάτω από το πέπλο της υποκρισίας που με τη σειρά της συνθλίβει την όποια προσπάθεια του ατόμου για ψυχική και πνευματική ανάταση.
Ως θεατές ανακαλύπτουμε σταδιακά το μάταιο και το τραγελαφικό της σύγκρουσης των δύο ηρώων που αδυνατούν να ξεφύγουν από τις μικρότητες που πλέον έχουν γίνει ένα με την ύπαρξή τους. Ένα πόλεμος που μαίνεται δίπλα τους δεν γίνεται καν αντιληπτός παρά μόνο μέσα από τους μακρινούς καπνούς και τους απόηχους των εκρήξεων. Σκοτώνονται ζωές δίπλα τους, όμως οι ήρωές μας και όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του νησιού ελάχιστη σημασία αποδίδουν σε αυτό. Στον αντίποδα αποδίδουν τεράστια σημασία στη μικρή καθημερινότητά τους που κανέναν στον κόσμο δεν αφορά. Με τον τρόπο αυτό, χάνουν την ικανότητά τους να διεισδύσουν στον πυρήνα των ουσιαστικών σχέσεων, κάτι που θα βοηθούσε στην αυτονομία του καθενός και την απαλλαγή του από τους βαθύτερους υπαρξιακούς φόβους που πηγάζουν από τον θάνατο όχι μόνο τον φυσικό αλλά και τον ψυχικό. Και κάτι που στην ταινία μας, μόνο η αδελφή του Πάντρικ δείχνει να έχει αντιληφθεί.
Με μία άψογη κινηματογράφηση, άψογη σκιαγράφηση χαρακτήρων, άψογες ερμηνείες των ρόλων(οι Κόλιν Φάρελ και Μπρένταν Γκλίσον δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας καθώς και ο Μπάρι Κιόγκαν- όλο και πιο πολύ μας ξεδιπλώνει το ταλέντο του αυτός ο ηθοποιός, όπως επίσης και η εξαιρετική στον ρόλο της αδελφής, η Κέρι Κόντον) καλούμαστε όχι να κρίνουμε ούτε να πάρουμε το μέρος του ενός ή του άλλου φίλου, αλλά να κατανοήσουμε και να ανακαλύψουμε τα «φορτία» της ύπαρξης του καθενός, καθώς και την αδυναμία απαλλαγής από αυτά. Μία αδυναμία που προκύπτει από την μοναχικότητα που όταν περιορίζει την οπτική του ατόμου μέσα στα επιβαλλόμενα και καθιερωμένα της κάθε κοινωνίας, παύει να λειτουργεί ανατροφοδοτικά, αλλά παράγει το άσχημο, το παράλογο, το ανεπίτρεπτο...
Υποψήφια για 9 Όσκαρ η ταινία προβάλλεται στις μεγάλες οθόνες και νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός της ως αριστούργημα δεν θα ήταν και τόσο υπερβολικός...
--------------------------------
Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της...

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023

"The Whale" του Ντάρεν Αρονόφσκι | EDITORIAL

Αλήθειες που δεν ειπώθηκαν ποτέ. Έρωτας απαγορευμένος, καταστροφικός, αλλά αληθινός. Ενοχές που βρίσκουν τα καταφύγιά τους στον φαύλο κύκλο της εξάρτησης, όπου για λίγο ξαποσταίνουν για να ορμήξουν ξανά με ακόμη μεγαλύτερο μένος  χωρίς ίχνος συμπόνιας. Το θηρίο μέσα μας που αναζητά τρόπους διαφυγής  και που αρνούμαστε να το φέρουμε στο φως προσπαθώντας μια ζωή να το κρύψουμε αντιμετωπίζοντας το σαν εχθρό. Είναι όμως αυτός ο εχθρός; Ή είναι η υποκρισία μας που το τροφοδοτεί που το θρέφει και που το μετατρέπει σε άμυνα; Μία άμυνα  που μας προκαλεί όλο και πιο πολύ  να την εξολοθρεύσουμε; Μία μανία καταδιωκτική που συνοδεύεται από βίαια ξεσπάσματα, διάχυτη οργή, μίσος και προσβολές;
Το "κήτος" στο οποίο έχει μεταμορφώσει τον εαυτό του ο Τσάρλι, αρχίζει να  ξεδιπλώνεται, αρχίζει να αποδομείται σιγά σιγά και πλέον δεν βλέπουμε αυτό, αλλά όλα τα κρυμμένα της ζωής του που φοβόταν να αποκαλύψει. Ένας φόβος αυτοκαταστροφικός που τον κρατούσε απομονωμένο στα πάθη και τη μοναξιά του. Και καθώς εμείς αποκαλύπτουμε τη μεγάλη καρδιά που έχει βρει τον χώρο της στο τεράστιο αρρωστημένο σώμα του Τσάρλι, ταυτόχρονα  μας αποκαλύπτονται οι μεταμφιέσεις που ενδύονται τα πρόσωπα που τον περιβάλλουν. Και πλέον δεν μας σοκάρει η σωματική κατάσταση του ήρωά μας, από κάποιο σημείο και ύστερα δεν την παρατηρούμε καν , αλλά μας σοκάρει  το κοινωνικοπολιτικό τέρας που υπάρχει στους κόλπους μιας δομημένης κοινωνίας που υποσκάπτει  την όποια έκφραση ελευθερίας, που διαπαιδαγωγεί με όρους συμμόρφωσης και όπου βρίσκουν γόνιμο έδαφος καλλιέργειας, η αδιαφορία, η  υποκρισία, η καταπίεση, η απόκρυψη,  ο εγωισμός, το ερμητικό κλείσιμο στους εαυτούς μας και που οι όποιες προσπάθειες αποδέσμευσης από όλα αυτά μοιάζουν σαν αντισυστημικές κραυγές που ταράζουν την κανονικότητα της υποκρισίας. Αυτές τις κραυγές ο Τσάρλι προσπαθεί να διασώσει και να τους δώσει τη μορφή λέξεων, προσπαθώντας να ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας που θα αποτελέσει και τη λύτρωση του καθενός. 
Ο υπέρβαρος καθηγητής δεν έχει καμία διάθεση να απαλλαγεί από το βάρος του και τις βουλιμικές του συνήθειες. Έχει επιλέξει να αποσυρθεί από τη ζωή καταδικάζοντας τον εαυτό να  ζει εγκλωβισμένος στα 300 κιλά, μη μπορώντας να αποδράσει από αυτά,  μη μπορώντας να σταματήσει τον κατήφορο της εξάρτησής του από το φαγητό,ίσως και γιατί δεν μπορεί να νοηματοδοτήσει την οποιαδήποτε απόπειρα απεξάρτησης  σε ένα προσωπικό επίπεδο, ίσως και γιατί έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει τα εγκόσμια  τιμωρώντας τον ίδιο του τον εαυτό για την πορεία της ζωής του. Θα μπορούσε να είναι μία καταθλιπτική ταινία εάν παρακολουθούσαμε τον ήρωα, απλά να καταστρέφεται . Όμως δεν είναι αυτό. Βασισμένο στο θεατρικό έργο του Σάμιουελ Ντ. Χάντερ και διασκευασμένο σε κινηματογραφικό σενάριο από τον ίδιο τον συγγραφέα, ο Αρονόφσκι  αποδίδει με τον κινηματογραφικό του φακό τις διαστάσεις του θεατρικού δράματος προσεγγίζοντας στο μέγιστο την τραγική ουσία της ύπαρξης του ανθρώπου πίσω από τα 300 κιλά μέσα σε μία συμπαγή ενότητα δράσης, χώρου και χρόνου.
Ο Τσάρλι, ένας υπέρβαρος καθηγητής παραδίδει on line μαθήματα δημιουργικής γραφής στους φοιτητές ενός κολεγίου κρατώντας την κάμερά του κλειστή γιατί φοβάται να αποκαλύψει την αλήθεια της κατάστασής του στους φοιτητές, γιατί φοβάται αυτό που θα αντικρίσει στα βλέμματά τους όταν θα δουν την κατάστασή του. Αυτό που προσπαθεί να κάνει καθ’ όλη τη διάρκεια των μαθημάτων είναι να εκμαιεύσει αλήθειες από τους φοιτητές του.
Στον κόσμο του Τσάρλι, η δημιουργικότητα της γραφής , της σκέψης ορμάται από τις βασικές απλές αλήθειες που φοβόμαστε να αποδεχτούμε και φοβόμαστε να αποκαλύψουμε και στους άλλους. Η έννοια της αποδοχής φιλτράρεται μέσα από την αποδοχή του ίδιου μας του εαυτού. Πόσο αποφασισμένοι είμαστε να αποδεχτούμε τις δικές μας αλήθειες που δεν τολμάμε να αποκαλύψουμε και τις πνίγουμε πίσω από τις δικές μας εξαρτήσεις, πίσω από τις δικές μας βαυκαλιστικές συνήθειες; Και πόσο έτοιμοι είμαστε να αντικρίσουμε αυτές τις αλήθειες στις ζωές των άλλων δημιουργώντας εκείνες τις σχέσεις που θα λειτουργήσουν λυτρωτικά και απελευθερωτικά για όλους μας;
Μια κόρη, μια πρώην σύζυγος, ένας πρώην εραστής, μία φίλη και ένας ιεροκήρυκας  συναντιούνται στο σαλόνι του Τσάρλι, τον χώρο όπου το προσωπικό δράμα του καθενός ξεδιπλώνεται μέσα από τις συγκρούσεις που τις προκαλεί  συνειδητά πλέον ο Τσάρλι.  Και είναι ο ίδιος ο Τσάρλι ο από μηχανής θεός  του δράματος που δίνει τη λύση στην αποδραματοποίηση των μπλεγμένων ζωών όπου ο καθένας πλέον συνειδητοποιεί τον ρόλο, τις ευθύνες του και κυρίως τα εμπόδια που τον κρατούσαν  δέσμιο και που τον οδηγούσαν στην αναπαραγωγή μιας καταστροφής που συμπαρέσυρε όλους όσους βρισκόταν  στο πεδίο του. Μιας αθέατης καταστροφής που έχει το θάρρος να φωτίσει ο Τσάρλι, ανοίγοντας  δρόμους ,προοπτικές και βοηθώντας τους γύρω του  να κατανοήσουν ότι το αληθινό νοιάξιμο προς τον άλλον είναι ίσως η μόνη πυξίδα που οδηγεί στην ουσιαστική αυτοπραγμάτωσή μας , αυτή που μας δίνει τα φτερά για να μπορέσουμε να απεγκλωβιστούμε και να συνυπάρξουμε σε κόσμους που πλέον ορίζονται από την ουσιαστική και αυθεντική μας δημιουργικότητα. Μια δημιουργικότητα που διαχέεται, πυροδοτώντας και ανασύροντας ό,τι όμορφο και αληθινό υπάρχει στον πυρήνα της ατομικής ύπαρξης του καθενός μας.
Κι αν δεν κερδίσει το όσκαρ ο Μπρένταν Φρέιζερ, το έχει κερδίσει στη συνείδησή μας. Και είναι  ίσως το ωραιότερο βραβείο του κάθε ηθοποιού, του κάθε δημιουργού.  
--------------------------------
Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της...

Δείτε ακόμη:

Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Αγαπημένες ταινίες του 2022 | EDITORIAL

Μας συντρόφεψαν, μας συγκίνησαν , τις αγαπήσαμε, θα τις θυμόμαστε...
10 ξεχωριστές ταινίες που απολαύσαμε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2022!

1. Ο Πατέρας / Otac του Σρνταν Γκολούμποβιτς
Βασισμένη σε πραγματική ιστορία η ταινία του εξαιρετικού σκηνοθέτη Σρνταν Γκολούμποβιτς θέτει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο που με κάθε κόστος προσπαθεί να παραμείνει δυνατός, να κάνει αυτό που θεωρεί ότι είναι το σωστό να κάνει. Και το σωστό υποκινείται από τα γνήσια ειλικρινή συναισθήματα, από το χτίσιμο ουσιαστικών σχέσεων, από τη διάσωση της προσωπικής αξιοπρέπειας, από την ανάγκη του ανθρώπου να προσφέρει σε εκείνους που πραγματικά χρειάζονται. Αυτή η ανάγκη είναι που οδηγεί τον Νίκολα να διανύσει πάνω από 300 χιλιόμετρα, από το χωριό του μέχρι το Βελιγράδι. Αυτή η ανάγκη είναι που τον καθιστά έναν αληθινό ήρωα. Κυρίως στα μάτια των παιδιών του. Την ελπίδα, το μέλλον, την αισιοδοξία της κάθε κοινωνίας.
Μέσα από τη δική του πορεία ο Νίκολα μας ανοίγει δρόμους, γιατί σπάει τον φόβο, καταργεί τις οριοθετικές γραμμές και δεν παραιτείται!

2. Μεγάλη Απόδραση / Great Freedom του Σεμπάστιαν Μάιζε
Ο Χανς υπομένει τα πάντα γιατί η αναγκαιότητα του να υπάρξει ελεύθερος, να ερωτευτεί, να αγαπήσει, δεν σκοντάφτει στην αδυνατότητα που φέρει ο εγκλεισμός του στις φυλακές. Δεν σκοντάφτει πάνω στη μανία των βασανιστών του να τον αναμορφώσουν, να διώξουν από πάνω του την "αρρώστια" της ομοφυλοφιλίας. Καταφέρνει, και την αδυνατότητα τη μετατρέπει σε πηγή δύναμης από όπου αντλεί. Καταφέρνει και χτίζει αληθινές σχέσεις που δεν τις προσδιορίζει ο χώρος και ο χρόνος, αλλά η βαθιά ανθρώπινη ανάγκη να αγαπήσει και να αγαπηθεί και έτσι να βιώσει την αληθινή απελευθέρωση

3. Drive my Car του Ριουσούκε Χαμαγκούτσι
Καθ΄όλη τη διάρκεια της ταινίας ο κεντρικός μας ήρωας, ο Γιουσούκε, συνδιαλέγεται με τους ήρωες του έργου του Α. Τσέχωφ "Ο θείος Βάνιας". Σε έναν εσωτερικό διάλογο όπου οι ρόλοι εναλλάσσονται, γιατί στην πορεία αυτής της εσωτερικής διαδρομής διαπιστώνει ότι πίσω από τον φαινομενικό εαυτό του υπήρχαν πολλοί άλλοι αντιφατικοί εαυτοί που παρεμποδίζονταν να βγουν στην επιφάνεια. Αυτούς τους εαυτούς ανακαλύπτει, τους ανασύρει και προσπαθεί να τους δώσει ετεροχρονισμένα πλέον, την ευκαιρία να εκφραστούν. Δεν τον βοηθά μόνο το θεατρικό έργο σε αυτό, αλλά και οι άνθρωποι που συναντά στην πορεία του.

Εντάσσοντας την ιστορία του -το σενάριο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα- μέσα στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της Αγγλίας του σήμερα, αναδεικνύοντας τις τεράστιες διαφορές που θέλουν την εργατική τάξη να μοχθεί για μία αξιοπρεπή διαβίωση και από την άλλη, την τάξη των πλουσίων που ζουν τη χλιδάτη ανούσια ζωή τους ο Ουμπέρτο Παζολίνι δημιουργεί μια ταινία που μας φέρνει αντιμέτωπους με τις βαθιές υπαρξιακές μας αγωνίες αλλά και με τον τρόπο που ο καθένας μας αξιολογεί την κάθε μέρα που περνά. Μία ταινία που δίνει περιεχόμενο στο «πουθενά» του θανάτου μετατρέποντάς το "για πάντα κοντά σου".

Μία road movie ταινία όπου οι ήρωες αναζητούν τα δικά τους πεδία ύπαρξης χαράζοντας τις προσωπικές τους διαδρομές σε αυτά. Διαδρομές που τους φέρνουν κοντά. Κοντά στην ουσία και το νόημα της ζωής.

Αποφεύγοντας τους λυρισμούς της οργής και της οδύνης, των προσβολών, της μοναξιάς , της απαξίωσης, της ταξικής διάκρισης που βιώνει έντονα η ηρωίδα μας, η Ντιγουά παραμένοντας πιστή στο βιβλίο της Ερνό "Το γεγονός", καταγράφει σκληρά και λιτά τον αγώνα της Αν να φέρει σε πέρας την εξαρχής ειλημμένη απόφαση της, να ξεφορτωθεί τη ζωή που κυοφορεί και που θα της στερήσει τη δική της ζωή, τα δικά της όνειρα, τη δική της ελευθερία. Βιβλίο και ταινία διεισδύουν στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής με έναν οικουμενικό, θαρραλέο και σκληρό συνάμα τρόπο. Η δεύτερη δε, σκηνοθετείται με απόλυτο σεβασμό προς το πρώτο.

Τα εργασιακά καθεστώτα της σύγχρονης εποχής μας, τα σύγχρονα εργασιακά κάτεργα αναδεικνύονται μέσα από το ασταμάτητο τρέξιμο της κεντρικής ηρωίδας της εξαιρετικής Λορ Καλαμί. Η εργαζόμενη μητέρα, η Ζουλί η κεντρική ηρωίδα της ταινίας, έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι όλο το σύστημα είναι λάθος, ότι όλο το τρέξιμο σε ένα λάθος σύστημα είναι μάταιο, ότι ο άνθρωπος δεν γίνεται να ζει αποκομμένος από τον κοινωνικό του περίγυρο, χωρίς ταξική συνείδηση, χωρίς ενεργό συμμετοχή στους αγώνες, γιατί ζώντας έτσι, το μόνο που θα καταφέρνει θα είναι να "φουλάρει" με άχρηστο υλικό τον χρόνο του, αποκομμένος από το προϊόν της εργασίας του. Έτσι η ζωή του θα παραμένει άδεια, κενή. Και η αληθινή, η ουσιαστική θα βρίσκεται, αβίωτη πάντα, κάπου αλλού...

8. Ο χειρότερος άνθρωπος στον κόσμο / The worst person in the world του Γιοακίμ Τρίερ
Η Τζουλί παγιδευμένη σε έναν ανεμοστρόβιλο αναποφασιστικότητας και εξερεύνησης, αλλάζοντας διαρκώς στόχους και επιδιώξεις, μη μπορώντας να βρει αυτό που θα την κάνει να νιώσει πλήρης και ισορροπημένη με τον εαυτό της και τους ανθρώπους που τη συντροφεύουν, θα αλλάξει πολλές "διαδρομές" μέχρι τελικά να καταφέρει να καταλάβει καλύτερα τον εαυτό της και να να έρθει αντιμέτωπη με μια πιο ρεαλιστική εικόνα για το ποια πραγματικά είναι. Παρακολουθώντας την ταινία νιώσαμε πολλές φορές όλα τα αδιέξοδα, τις ανησυχίες και την ανάγκη της ηρωίδας να φεύγει, αναζητώντας πάντα κάτι που να βρίσκεται όσο πιο κοντά στην ίδια γίνεται.

9. Η Χαμένη Σκηνή/One Second, του Ζανγκ Γιμού
Ο Γιμού χρησιμοποιεί τον κινηματογραφικό του φακό που είναι το βασικό του μέσο αφήγησης και κινηματογραφεί τον κινηματογράφο τον ίδιο. Αυτόν τον κινηματογράφο που ενώνει τους ανθρώπους και που μπορεί να τους αλλάξει τη ζωή. Μέσα από ένα πολύ ευρηματικό σενάριο που το συνυπογράφει με τον Ζου Τζινγζί, με συνεχείς ανατροπές και δράση που μας καθηλώνουν και μας κάνουν να μην αντιληφθούμε πώς πέρασαν 104 λεπτά, μέσα από μια εικονοποιία που τον καθιστά μετρ του είδους, μας αποδεικνύει ότι το άτομο μπορεί να ανταπεξέλθει συλλογικά μέσα σε καταστάσεις που μόνο του δεν θα μπορούσε...

10. Αθηνά /Athena του Ρομέν Γαβρά (Η ταινία έκανε πρεμιέρα στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και προβάλλεται στο Netflix)
Η τυφλή εξέγερση των ταπεινωμένων και καταφρονεμένων μέσα από την κάμερα του Γαβρά λαμβάνει επικές διαστάσεις. Ακροβατώντας στα όρια του ντοκιμαντέρ και της μυθοπλασίας, ο Ρομέν Γαβράς πετυχαίνει να μας συμπαρασύρει στον ξέφρενο ρυθμό της από το πρώτο κιόλας δεκάλεπτο της ταινίας με ένα εντυπωσιακό και άρτια σκηνοθετημένο μονοπλάνο, όπου ο σκηνοθέτης μας αρπάζει από το χέρι και μας βάζει κατευθείαν στον πυρήνα της εξέγερσης που έχει ξεσπάσει και που τίποτα πια δεν την σταματά. Δεν είμαστε πλέον απλοί θεατές, αλλά συμμετέχουμε και εμείς στα δρώμενα και αναλογιζόμαστε ταυτόχρονα τα αίτια της αποτυχίας και του ξεφουσκώματος των εξεγερτικών κινημάτων που διαχρονικά λαμβάνουν χώρα στις σύγχρονες καπιταλιστικές μεταδημοκρατικές χώρες.

Δείτε ακόμη:

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022

"Με αξιοπρέπεια" του Δημήτρη Κατσιμίρη


Λίγο πριν την εκπνοή του, το 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μας χαρίζει την πολύ όμορφη ελληνική ταινία του Δημήτρη Κατσιμίρη "Με αξιοπρέπεια". 
Ένας 80χρονος ηλικιωμένος, μη μπορώντας πλέον να ζει μόνος του στο χωριό του  μένει στην πόλη μαζί με τον ένα του  γιο και τη νύφη του.  Με αφορμή την ημέρα των γενεθλίων του, ο γιος του καλεί τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του, την αδελφή του με τον σύζυγό της και τον μικρό του αδελφό  για να τους ανακοινώσει πως αυτός και η γυναίκα του αδυνατούν  πλέον να τον φροντίζουν. Θα πρέπει από κοινού τα αδέλφια να βρουν μία άλλη λύση.
Βασισμένη σε ένα δραματικό κείμενο με πρωταγωνιστές έξι πρόσωπα –τα τρία αδέλφια, δύο συζύγους  και τον εορτάζοντα παππού- που βρίσκονται στον περιορισμένο μικρό χώρο του σαλονιού ενός μικροαστικού σπιτιού, ο σκηνοθέτης διερευνά την ψυχολογία των ηρώων και τις μεταξύ τους σχέσεις. Τρία αποξενωμένα αδέλφια, που προσπαθούν να τηρήσουν το πρόσχημα της "καλής" σχέσης ανάμεσά τους μέσα από τις ψευτοευγένειες και τις ανούσιες συζητήσεις, σκιαγραφούνται  αναλυτικά και μας αποκαλύπτονται. Πόσο αυθεντικά είναι τα συναισθήματα τους; Μήπως εντάσσονται σε προκατασκευασμένους τρόπους δημιουργίας τους; Με ποιον τρόπο η κοινωνική θέση και η οικονομική άνεση, αλλά και τα αντίθετα αυτών υπαγορεύουν τους ηθικούς κώδικες του καθενός; 
Όταν η σύγκρουση συμφερόντων ρίχνει τις μάσκες, όταν τα προσωπεία πέφτουν, τότε οι ηθικοί κώδικες καταρρίπτονται και αυτοί. Η περίσσεια χρήματος δεν είναι ικανή να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες ,αυτές που εκπληρώνονται μέσα από την ουσιαστική σχέση και μέσα από τη βαθιά επικοινωνία και αλληλεπίδραση των ανθρώπων. Ο μικροαστισμός που έχει εμποτίσει τις συνειδήσεις και έχει διαμορφώσει ωφελιμιστικές και ατομοκεντρικές στάσεις ζωής, δεν αφήνει περιθώρια εκδήλωσης υγιών συναισθημάτων, γιατί αυτά έχουν συνθλιβεί. Ίσως κάποια απομεινάρια αυτών να έρχονται στην επιφάνεια, απότοκα των παιδικών χρόνων, τότε που η αθωότητα επέτρεπε την ανάπτυξη και δημιουργία αληθινών σχέσεων.
Ο οριοθετημένος χώρος μέσα στον οποίο στήνει την ταινία του ο Δημήτρης Κατσιμίρης, ενσωματώνοντας σε αυτήν πολλές θεατρικές τεχνικές, κρατά εγκλωβισμένους τους ήρωές του, ανίκανους να αποδράσουν από αυτόν. Ανίκανους να παράσχουν βοήθεια στον αδύναμο πατέρα τους. Ανίκανους να εισέλθουν στον κόσμο του και να τον ομορφύνουν με την ουσιαστική τους παρουσία. Τους λείπει το ψυχικό σθένος, όχι πλέον της αποδοχής του γκρεμίσματος του αξιακού τους κόσμου, αλλά το σθένος της δημιουργίας ενός άλλου. 
Ο μόνος που δεν εγκλωβίζεται είναι ο πατέρας. Εκείνος που καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας παραμένει σιωπηλός παρατηρώντας τις συμπεριφορές των παιδιών του και διατηρώντας την καθαρότητα της συνείδησης και της σκέψης του. Και η καθαρότητα της σκέψης του τον κάνει να μην έχει αυταπάτες για την εξέλιξη και αλλαγή της συμπεριφοράς των παιδιών του απέναντί του, να μην ζητά εξηγήσεις για το ανάλγητο αυτής της συμπεριφοράς που ίσως και ακόμα και να την δικαιολογεί. Δεν εγκλωβίζεται και έτσι καταφέρνει  να σώσει αυτό που οι άλλοι δεν μπορούν. Την αξιοπρέπειά του! 
Εξαιρετικές οι ερμηνείες από τους Ηλέκτρα Γεννατά, Γιώργο Γερωνυμάκη, Γιάννη Κότσιφα, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Θανάση Χαλκιά, Χάρη Τσιτσάκη, Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη και Aγγελική Στεφανή. Το μόνο πλέον που μας απομένει είναι η διανομή της ταινίας στις κινηματογραφικές αίθουσες, για να την απολαύσουμε εκεί. Μία ταινία που μας αφορά όλους και που έχει πολλά να μας πει.

--------------------------------
Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της...
Δείτε ακόμη:

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Μεγάλη Απόδραση - Ύμνος για την πραγματική ελευθερία του Ανθρώπου | EDITORIAL

Η παράγραφος 175 ήταν νόμος του Γερμανικού Ποινικού Κώδικα από το 1871 έως το 1994! Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο οι ομοφυλοφιλικές πράξεις μεταξύ ανδρών συνιστούσαν έγκλημα. Ο νόμος τροποποιήθηκε πολλές φορές με αποκορύφωμα τους Ναζί που διεύρυναν τον νόμο το 1935 και μετέτρεψαν τις ποινές από φυλάκιση σε καταναγκαστικά έργα και θάνατο.
Μεταξύ 1933 και 1945, αφού αποκηρύχτηκαν ως «αντικοινωνικά παράσιτα» και ως «εχθροί του κράτους», περισσότεροι από 100.000 άνδρες συνελήφθησαν. Οι περισσότεροι από τους 50.000 άνδρες που καταδικάστηκαν από τα δικαστήρια εξέτισαν την ποινή τους σε κανονικές φυλακές, ενώ 5.000 έως 15.000 φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου πολλοί εξ αυτών δολοφονήθηκαν ή πέθαναν από την πείνα, τους ξυλοδαρμούς και την εξάντληση.
Οι έγκλειστοι ομοφυλόφιλοι είχαν ιδιαίτερα σκληρή μεταχείριση από το προσωπικό των στρατοπέδων. Η συμπεριφορά προς αυτούς με το ροζ τρίγωνο ήταν κτηνώδης, ενώ οι φύλακες ενθάρρυναν τέτοια συμπεριφορά προς τους "ροζ" και από άλλες κατηγορίες κρατουμένων. Τους κρατούσαν απομονωμένους γιατί θεωρούσαν ότι η ασθένεια της ομοφυλοφιλίας τους ήταν άκρως επικίνδυνη και μεταδοτική.Και βέβαια αμαύρωναν την Άρια φυλή. Έπρεπε λοιπόν ή να εξοντωθούν ή να αναμορφωθούν. Μέσα σε όλα τα βασανιστήριά τους, λοιπόν οι ομοφυλόφιλοι κρατούμενοι είχαν να αντιμετωπίσουν και το δυσβάσταχτο μαρτύριο της μοναξιάς τους και του βαθύτατου ρατσισμού. 
Μετά το 1945 λοιπόν και σε αυτές τις συνθήκες, συναντάμε τον Χανς ο οποίος αφού έχει εκτίσει μέρος της ποινής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης όταν έρχεται η πολυπόθητη απελευθέρωση , εκείνος όπως και όλοι οι ομοφυλόφιλοι που είχαν καταφέρει να μείνουν ζωντανοί περνώντας μέσα από την κόλαση των στρατοπέδων, δεν γιορτάζουν την απελευθέρωσή τους όπως όλος ο κόσμος, αλλά εξακολουθούν να εκτίουν την ποινή τους μεταφερόμενοι από τα στρατόπεδα στις φυλακές! Και η αναζήτηση της ελευθερίας του ξεκινά ή μάλλον συνεχίζεται. Γιατί ο Χανς δεν υποκύπτει εύκολα ούτε στους κατάπτυστους νόμους ούτε στη βάναυση συμπεριφορά των σωφρονιστικών υπάλληλων αλλά και των κρατουμένων. Υπομένει σιωπηλά όλα τα βασανιστήρια που δέχεται από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους αλλά και από τους κρατούμενους , υπομένει τις ατελείωτες μέρες, νύχτες απομόνωσής του στα σκοτεινά κρύα κελιά, γυμνός με μόνη συντροφιά την ελάχιστης διάρκειας φλόγα ενός αναμμένου σπίρτου που είναι ικανή όμως μέσα από το λιγοστό φως της να τον κάνει να δει καθαρά το τι ακριβώς συμβαίνει στη ζωή του , με ποιο τρόπο προσπαθούν να τον τσακίσουν , να τον ισοπεδώσουν και κυρίως να δει αν μπορεί , αν αντέχει να ξεφύγει από αυτούς να αποδεσμευτεί, ζώντας ελεύθερος στον δικό του κόσμο που συμπεριλαμβάνει τις δικές του ανάγκες, τις δικές του προτεραιότητες, τους δικούς του ανθρώπους.
Και μέσα στην κόλαση των φυλακών που όχι μόνο του στερούν τα πάντα αλλά στοχεύουν και στην οριστική διάλυση της προσωπικότητάς του, ο Χανς ανακαλύπτει την πληρότητά του, καταφέρνοντας να υποκαταστήσει τις βασικές έννοιες που συνιστούν αυτή. Καταφέρνει να μετατρέψει σε υποκατάστατα την αξιοπρέπεια, την σωματική του ακεραιότητα που βρίσκεται σε έναν διαρκή κίνδυνο και κυρίως καταφέρνει να μετατρέψει σε υποκατάστατο την ανησυχία του για το τι θα συμβεί μετά. Στη θέση όλων αυτών υπάρχει η μοναδική έννοια και η σκέψη του να μην χάσει την ανθρώπινη επαφή.Μια επαφή που στον κόσμο των φυλακών υπάρχουν άλλοι κώδικες επικοινωνίας που μπορούν να την εξασφαλίσουν. 
Είναι οι σιωπές , είναι τα βλέμματα, είναι οι πράξεις που εκδηλώνονται την κατάλληλη στιγμή. Να μην χάσει την επικοινωνία του με τους ανθρώπους. Να μην αποκτηνωθεί. «Πες μου έναν άνθρωπο που να τον νοιάζει αν παίρνω ναρκωτικά» τον ρωτάει σε μία σκηνή της ταινίας ο Βίκτωρ. «Εγώ» του απαντά ο Χανς. Και είναι αυτό το «εγώ» που είναι απαλλαγμένο από όλα τα εγωκεντρικά στοιχεία που θα το καθιστούσαν απρόσιτο και θα συνέβαλλαν και αυτά στην αποκτήνωσή του. Είναι αυτό το «εγώ» της ύπαρξης που νοηματοδοτεί και δίνει το πραγματικό περιεχόμενο στις λέξεις αξιοπρέπεια, ακεραιότητα, ανθρωπιά. Αυτά που αναγκάζεται σε πολλές στιγμές της ζωής του ο Χανς να υποκαταστήσει, όχι ακριβώς για να τοποθετήσει στη θέση τους άλλα, αλλά για να ανακαλύψει ο ίδιος το πραγματικό τους νόημα την πραγματική τους αξία που έγκειται στην ουσιαστική τους συμβολή στη διατήρηση της πληρότητάς του. Μία πληρότητα που εμπεριέχει όλα τα παραπάνω αλλά με το νόημα που ο ίδιος τους αποδίδει. Προβαίνοντας σε πράξεις που μπορεί να θεωρούνται αναξιοπρεπείς, υπομένοντας ταπεινώσεις που θα μπορούσαν να τον διαλύσουν, αλλά που τίποτα από αυτά δεν αφήνει να του συμβούν γιατί μένει πιστός στις αλήθειες της ύπαρξής του και προχωρεί προσδιορίζοντας τα πάντα γύρω του, σύμφωνα με αυτές. 

Ο Χανς υπομένει τα πάντα γιατί η αναγκαιότητα του να υπάρξει ελεύθερος , να ερωτευτεί, να αγαπήσει , δεν σκοντάφτει στην αδυνατότητα που υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε ο εγκλεισμός του στις φυλακές . Δεν σκοντάφτει πάνω στη μανία των βασανιστών του να τον αναμορφώσουν να διώξουν από πάνω του την «αρρώστια» της ομοφυλοφιλίας. Καταφέρνει, και την αδυνατότητα τη μετατρέπει σε πηγή δύναμης από όπου αντλεί. Και όχι μόνο αντλεί αλλά αναθεωρεί, επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του, βελτιώνεται, ωριμάζει, γίνεται περισσότερο σκεφτικός, λιγότερο αυθόρμητος, ξέρει μέχρι πού μπορεί να προχωρήσει μία σχέση προκειμένου να τη διαφυλάξει και να την κάνει να είναι λειτουργική και αποτελεσματική. Να κρατάει μέσα της το βασικό της. Την ανθρωπιά της. Και μέσα σε όλη αυτή τη διαδρομή επιβίωσης αλλά και αυτοεπίγνωσης και αυτοπροσδιορισμού, πανταχού παρούσα η σχέση του Χανς με τον Βίκτορα, έναν ναρκομανή βαρυποινίτη ο οποίος αρχικά ούτε που θέλει να τον δει στα μάτια του, έχοντας εσωτερικεύσει και αυτός τον φόβο των άλλων και θεωρώντας τον μίασμα και άκρως επικίνδυνο , μία σχέση όμως που εξελίσσεται και αλλάζει εντελώς. Μία αλλαγή που την παρατηρούν οι άμεσα εμπλεκόμενοι, ο Χανς και ο Βίκτωρ και που εξαπατά αυτούς που θέλουν να τους βλέπουν πάντα ίδιους. «Ανώμαλο» τον έναν ,"σκουπίδι" , "τελειωμένο" τον άλλον, αλλά που καθόλου δεν τους επηρεάζει αυτό γιατί μέσα από την εξέλιξη της σχέσης τους έχουν μάθει και ξέρουν ο καθένας τι σημαίνει για τον άλλον αλλά και ποιος τελικά είναι ο καθένας τους. 
Μία σχέση που περνάει από τα χίλια κύματα για να εξελιχθεί σε μία βαθιά ουσιαστική φιλία. Γιατί για να μπορέσει το άτομο να κερδίσει την ελευθερία του να μπορεί να εκδηλώνει τις ανάγκες του απαλλαγμένο από τον φόβο που έχει εγκαθιδρυθεί με πολλούς τρόπους μέσα του, ένα πολύ βασικό βήμα προς την απόκτηση αυτής, είναι να καταφέρει να βρει τους ανθρώπους εκείνους ή τον άνθρωπο εκείνο που θα τον εμπιστευθεί και θα του δώσει να καταλάβει το πόσο μοναδικός είναι ο ένας για τον άλλον. Όχι πόσο χρήσιμος, αλλά πόσο μοναδικός! Εκεί στη βαθιά αγάπη βρίσκεται και ο πυρήνας της πραγματικής απελευθέρωσης. Της μεγάλης απόδρασης! 
Η αφήγηση του Σεμπάστιαν Μέιζε δεν είναι γραμμική. Ξεκινά από το 1968 , μας πηγαίνει στο 1945 από εκεί στο 1957 και καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας μας πηγαινοφέρνει ανάμεσα στις δεκαετίες ’50 και ’60 και ’70 αποδεσμεύοντας κατά κάποιο τρόπο την ταινία από τον χρόνο και δίνοντας έμφαση στη διαχρονικότητα ενός φαινομένου που έχει να κάνει με την αιώνια αναζήτηση της πραγματικής ελευθερίας του ατόμου, στο πέρασμα των χρόνων , των αιώνων σε κάθε εποχή σε κάθε ιστορική περίοδο. Αποσπώντας εξαιρετικές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές του , τον Φραντς Ρογκόφσκι- μια μεγάλη ανερχόμενη κινηματογραφική μορφή-και τον υπέροχο Γκέοργκ Φρίντριχ, με την εξαιρετική του κινηματογραφική του ματιά, ο Σεμπάστιαν Μέιζε μας καλεί να απολαύσουμε την επίσημη κινηματογραφική πρόταση της Αυστρίας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας.
Ταινία - Ύμνος για την πραγματική ελευθερία του Ανθρώπου!

Δείτε το στο Cine "Πετρούπολις" >>

--------------------------------

Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…

Σάββατο 27 Αυγούστου 2022

"Η δύναμή σου είναι να μπορείς να λες Όχι! " - Δεν Υπάρχει Κακό | EDITORIAL

Δεν Υπάρχει Κακό (Γερμανο-ιρανο-τσέχικη ταινία, Σκηνοθεσία Μοχάμαντ Ρασούλοφ) 

Μπορεί η αλήθεια να σε καταστρέψει; Όταν αρνείσαι να εκτελέσεις παράλογους και απάνθρωπους νόμους, κινδυνεύει να καταστραφεί η ζωή σου εξαιτίας της απειθαρχίας σου και της σύγκρουσης με ένα σύστημα που επιτρέπει τη θανατική ποινή και που η χώρα σου που στηρίζει αυτό το σύστημα, το Ιράν, είναι η δεύτερη χώρα παγκοσμίως στις περισσότερες εκτελέσεις θανατικών ποινών; Πόσο εύκολο είναι να σκοτώσεις τον άνθρωπο που υπάρχει μέσα σου και να μετατραπείς ο ίδιος σε έναν στυγνό εκτελεστή; Είναι το καθήκον σου που σου επιβάλλει να εφαρμόζεις τον νόμο όποιος και αν είναι αυτός; Είναι το προστατευτικό κάλυμμα που σου παρέχει η πεποίθηση ότι αν δεν το κάνεις εσύ, θα βρεθεί κάποιος άλλος στη θέση σου να το κάνει και εσύ θα βρεθείς στη δυσμένεια του συστήματος που σε εξαναγκάζει να το κάνεις; Είναι αυτός, ο κρυφός πόθος της εξουσίας του θύτη κάτω από την οποία στενάζει το θύμα που δεν είναι τίποτε άλλο από τον ολοκληρωτικό θρίαμβο του επιζώντος πάνω σε εκείνον που εκδιώχθηκε από το σύστημα, από τη ζωή σπρωγμένος στο μαρτύριο και τον θάνατο;

Και ποιοι μηχανισμοί κινητοποιούνται μέσα σου και είναι ικανοί την αδυναμία σου, τη δειλία σου, τους φόβους να τους κάνουν όπλα εναντίωσης απέναντι σε αυτό που θεωρείς κακό; Και πότε ενεργοποιούνται αυτοί οι μηχανισμοί; Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα μπορούσαν σε θεωρητικό και φιλοσοφικό επίπεδο να είναι πολλές. Όταν όμως δίνονται από την φωνή ενός ανθρώπου που η χώρα του τον έχει καταδικάσει εδώ και τέσσερα χρόνια σε εγκλεισμό απαγορεύοντάς του την έξοδο από αυτήν, γιατί τολμά να δώσει στην πράξη τις δικές του απαντήσεις, τότε αυτές οι απαντήσεις δεν είναι απλές θεωρητικές νοητικές κατασκευές, αλλά είναι η έκφραση του τρόπου με τον οποίο μπορείς να αντισταθείς απέναντι στο κακό. Και το κακό είναι οτιδήποτε σου στερεί την ελευθερία επιλογής σου, οτιδήποτε σε αναγκάζει να κάνεις πράγματα που δεν θέλεις, οτιδήποτε απαξιώνει και υποτιμά την ανθρώπινη ζωή, οτιδήποτε λειτουργεί ενάντια στον σεβασμό αυτής.

Ο Ρασούλοφ, δημιουργεί ένα ευρύχωρο κλίμα απροσδιοριστίας, που όχι μόνο διευρύνει την έννοια του θύματος αλλά συμπεριλαμβάνει και τους θύτες τονίζοντας κυρίως τη ρευστότητα και την εναλλαγή αυτών των ρόλων εντός των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών που τον δρόμο τους ακολουθεί πλέον και η κοινωνία της δικής του πατρίδας.

Μία ταινία δομημένη πάνω σε ένα άψογο σενάριο, με ιδιαίτερα απολαυστικές κάποιες σκηνές της γυρισμένες σε εσωτερικούς χώρους, όπου η απόδοση των ιστοριών γίνεται πολλές φορές με θεατρικό τρόπο, με πλούσια σε συμβολισμούς εικονοποιία που στηρίζεται σε μία εξαίρετη φωτογραφία. Ένα σενάριο το οποίο δεν είναι μια ιστορία αλλά τέσσερις ιστορίες όπου ως θεατής αναζητάς με αγωνία να ανακαλύψεις τα μυστικά των πρωταγωνιστών που δεν είναι άλλα από τις σημαντικές και καθοριστικές αποφάσεις που έχουν πάρει στις ζωές τους, όταν ο καθένας τους βρέθηκε μπροστά σε τεράστια διλήμματα Ένα σενάριο, τέλος το οποίο στηρίζεται σε μία άρτια σκηνοθεσία, αφού ο Ρασούλoφ συνδέει με εξαιρετική μαεστρία τις τέσσερις ιστορίες μεταξύ τους, προσδίδοντάς τους μεγαλεπήβολες διαστάσεις και αναγάγοντές τες σε άλλους χώρους, άλλους χρόνους απεγκλωβίζοντας τες από τα στενά γεωγραφικά όρια του Ιράν και βγάζοντές τες στον έξω κόσμο, δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο, μέσα από τη φυλακή του ότι τέχνη είναι ακριβώς αυτό. 

Αυτό που δεν σε εγκλωβίζει, αλλά σε απελευθερώνει ανοίγοντάς σου άλλες προοπτικές θέασης των διαχρονικών προβλημάτων και των καθημερινών διλημμάτων που καλείσαι να αντιμετωπίσεις και να πάρεις θέση στη δική σου καθημερινότητα. 

Για να μπορείς να κοιμάσαι ήσυχα χωρίς να καταφεύγεις στην κατανάλωση μαγικών χαπιών επίπλαστης ηρεμίας και γαλήνης που μπορεί να σου εξασφαλίσουν λίγες ώρες βαθιάς νάρκωσης και αποφυγής της δυστυχίας που σε κατακλύζει όταν έρχεσαι σε σύγκρουση με τον εαυτό, που βαθιά μέσα σου μισείς.Για να μπορείς να διαχειρίζεσαι τις απώλειες που φέρουν οι επιλογές σου, γνωρίζοντας ότι κάθε επιλογή έχει και το τίμημά της, ένα τίμημα που μπορεί μην σε κάνει ευτυχισμένο αλλά σε κάνει ισορροπημένο, γιατί ξέρεις ότι η ισορροπία και η αρμονία σε αυτή τη ζωή δεν έχουν σχέση με το πόσα κερδίζεις σε ατομικό επίπεδο αλλά με το πόσα μπορείς να κερδίσεις και πόσα μπορείς να διασώσεις σε ένα πανανθρώπινο επίπεδο που έχει να κάνει με τη διατήρηση των αξιών εκείνων που διατηρούν την μεγαλύτερη και σημαντικότερη όλων των εννοιών. Αυτή του ανθρώπου.

Μία συγκλονιστική ταινία που απέσπασε το βραβείο της Χρυσής Άρκτου στο 70ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και που με τίποτα δεν πρέπει να χάσετε!

Δείτε το στο Cine "Πετρούπολις" >>

--------------------------------

Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…

Σάββατο 2 Ιουλίου 2022

"Τα πεδία εντός μας..." | EDITORIAL

Μαγνητικά πεδία του Γιώργου Γούση
Η Έλενα αντικρίζει τον εαυτό της στον καθρέφτη και το είδωλο που βλέπει δεν της αρέσει. Βλέπει κάτι που δεν έχει ζωή , που καταλαμβάνει πολύ χώρο, που κουβαλάει πολλές έννοιες και σκοτούρες, πολλά βάρη που ούτε ο ίδιος ο καθρέφτης δεν αρκεί για να χωρέσουν όλα αυτά εκεί μέσα. Αντί να σπάσει τον καθρέφτη, αποφασίζει να τα παρατήσει όλα και να φύγει σε μια προσπάθεια να καταφέρει να βρει τον χαμένο της εαυτό, αυτόν που ο καθρέφτης δεν της δείχνει. Η γνωριμία της με τον Αντώνη,θα λειτουργήσει καταλυτικά και θα τη βοηθήσει να κάνει τα πρώτα βήματα σε ένα ανεξερεύνητο για αυτή πεδίο , που όμως στο επίκεντρό του πλέον βρίσκεται η ίδια...
Μαγνητικά πεδία ο τίτλος της ταινίας που μας παραπέμπει στον φυσικό ορισμό της έννοιας του όρου. Κάθε μαγνήτης δημιουργεί γύρω του ένα μαγνητικό πεδίο. Και κάθε σιδερένιο αντικείμενο που θα βρεθεί στον χώρο αυτό αποκτά μαγνητικές ιδιότητες. Και προσανατολίζεται σε γραμμές που ξεκινούν από τον μαγνήτη και καταλήγουν σε αυτόν. Το πεδίο του μαγνήτη είναι πολύ ισχυρό στα άκρα και όσο απομακρυνόμαστε από αυτά εξασθενεί. Εκτός του πεδίου, το αντικείμενο απομαγνητίζεται και χάνει τις ιδιότητές του και τον προσανατολισμό του. 
Ο Αντώνης λοιπόν βρίσκεται στο πεδίο της Έλενας ,τυχαία. Αναζητά έναν χώρο να θάψει τα οστά μιας μακρινής του θείας.  Ο τόπος όμως αφιλόξενος, οι άνθρωποι εχθρικοί και δεν υπάρχει ένα κομμάτι γης για να φιλοξενήσει ό,τι απέμεινε από μια ζωή. Η αντίστιξη ανάμεσα στους ζωντανούς και τους νεκρούς μας ξενίζει, αλλά παρακολουθώντας την ταινία αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε ένα πλέγμα δεσμών και δυνάμεων που δημιουργούνται ανάμεσά τους. Στο κάδρο βρίσκονται και οι τρεις. Το κουτί με τα οστά της θείας, ο Αντώνης και η Έλενα. Το πεδίο της Έλενας, σταδιακά  ισχυροποιείται, καθώς η Έλενα αρχίζει να ξαναγεννιέται, να αποδέχεται το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της ήταν ένα μεγάλο λάθος , να συνειδητοποιεί ότι για χρόνια βρισκόταν στα πεδία άλλων και η ίδια άγονταν και φέρονταν χωρίς να έχει ποτέ αναρωτηθεί αν ήταν τα πεδία που της ταίριαζαν. Και σιγά σιγά μέσα από αυτή την ισχυροποίηση της, αρχίζει να έλκει σταδιακά και τον Αντώνη που και εκείνος άγεται και φέρεται μόνο που αυτό δεν τον ενοχλεί. Απλά το έχει αποδεχτεί. Στη νέα κατάσταση που έχει δημιουργήσει πλέον η Έλενα, βρίσκουν τον χώρο τους και ο Αντώνης και η θεία. Οι ισορροπίες έρχονται φυσικά και διαρκούν, γιατί η δύναμη του μαγνήτη μπορεί και τις διατηρεί. Ισορροπίες που έχουν να κάνουν με τη θέση, τον ρόλο, την ανάγκη να ανήκεις κάπου που να μπορείς να αναπνέεις ,να μπορείς να νιώθεις. Δεν έχει σημασία τι νιώθεις, αν νιώθεις μεγάλη  χαρά ή μεγάλη λύπη, αλλά αυτό που έχει τεράστια σημασία είναι να κινητοποιείται μέσα σου το συναίσθημα. Να νιώθεις ζωντανός. Να μην είσαι νεκρός. Και οι λύσεις και οι ισορροπίες αποκαθίστανται όταν οι ζωντανοί νιώθουν πραγματικά ζωντανοί. Οπότε αντιλαμβάνονται και το πού ανήκουν αυτοί, άρα και το πού ανήκουν οι νεκροί. Γιατί πλέον αντιλαμβάνονται και τις ουσιαστικές διαφορές τους. 
Με πολύ όμορφα κινηματογραφικά πλάνα που αναδεικνύουν τον μοναχικό αγώνα του ανθρώπου να υπάρξει και να βρει τη θέση του σε ένα σύμπαν που ο νόμοι του είναι προκαθορισμένοι και που πρέπει μέσα σε αυτό να βρεις τρόπους, να φτιάξεις τους δικούς σου νόμους, τα δικά σου πεδία ύπαρξης , που πρέπει να κόψεις γέφυρες με ό,τι εξ ορισμού σε συνδέει και να χαράξεις τις δικές σου διαδρομές, τα μαγνητικά πεδία, μία road movie ταινία, έρχονται να μας ταξιδέψουν σε μία υπέροχη διαδρομή υπαρξιακής αναζήτησης .
Η ταινία απέσπασε έξι βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και πέντε βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Μία ταινία με χαμηλό budget που μας αποδεικνύει για μια ακόμη φορά, ότι η τέχνη δεν θέλει και πολλά για να μεγαλουργήσει, αρκεί στο επίκεντρό της να βρίσκεται ο άνθρωπος. Ο ίδιος ο άνθρωπος, από μόνος του αποτελεί τεράστια πηγή πλούτου και έμπνευσης. Και όσοι ασχολούνται με την πραγματική τέχνη, αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά. Και οι συντελεστές της ταινίας, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης, Γιώργος Γούσης και οι ήρωές του -πρωταγωνιστές, Έλενα  Τοπαλίδου και  Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, που προσυπογράφουν και το σενάριο μαζί του, προφανώς και το γνώριζαν!

Δείτε το στο Cine "Πετρούπολις" >>

--------------------------------

Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…


Δείτε ακόμη:

Τρίτη 28 Ιουνίου 2022

Full Time - Όσο και να “φουλάρουμε”, η ζωή είναι αλλού… | EDITORIAL

"Oι πελάτες του ξενοδοχείου εμάς τις καμαριέρες μας θέλουν αόρατες", λέει η Ζουλί η κεντρική ηρωίδα της ταινίας, στη νέα καμαριέρα που έχει έρθει στο πεντάστερο ξενοδοχείο, που βρίσκεται στο κέντρο του Παρισιού και έχει αναλάβει την εκπαίδευσή της. Βέβαια, η ελίτ αυτής της κοινωνίας, η άρχουσα τάξη, δεν είναι μόνο που τις θέλει αόρατες, αφού αυτό που την ενδιαφέρει είναι να απολαμβάνει τις υπηρεσίες που εξασφαλίζει μέσω της υπερεκμετάλλευσης της εργασίας αυτών των γυναικών, αλλά είναι και που έχει καταφέρει να τις μετατρέψει σε αόρατες με το μαγικό ραβδάκι που ακούει στο όνομα πλουτοκρατία. Μέσα στο πεντάστερο καμία οπτική επαφή δεν υπάρχει, ανάμεσα στους πελάτες και το προσωπικό καθαριότητας, που φροντίζει να εξαφανίζεται φυσικά όταν εμφανίζονται οι πρώτοι.
Αυτό όμως που η Ζουλί δεν έχει συνειδητοποιήσει παρόλο που το βιώνει στην καθημερινότητά της , είναι το ότι και η ίδια έχει εξαφανίσει τον εαυτό της από τους γύρω της. Εδώ το μαγικό ραβδί λέγεται εξαντλητικοί ρυθμοί εργασίας ή αλλιώς full time ωράριο εργασίας. Βλέπει ελάχιστα τα παιδιά της που σχεδόν όλη τη μέρα τους την περνούν με την ηλικιωμένη γειτόνισσα που τα φροντίζει, είναι απούσα από τον ίδιο της τον εαυτό, αφού οι προσωπικές της ανάγκες είναι βαθιά καταχωνιασμένες, είναι απούσα από τους κοινωνικούς αγώνες. Και είναι απούσα γιατί τρέχει διαρκώς για να προλάβει. Και μαζί της τρέχουμε και εμείς συναισθανόμενοι την αγωνία της να φτάσει εγκαίρως εκεί που πρέπει. Μόνο που μέσα σε αυτούς τους καταιγιστικούς ρυθμούς τρεξίματος χάνουμε τον ουσιαστικό προορισμό. Ή, για την ακρίβεια, όταν τον βρει εκείνη και μαζί της και εμείς, δεν ξέρουμε αν πρέπει να χαρούμε ή να λυπηθούμε γιατί τελικά δεν ξέρουμε αν μέσα σε όλον αυτό τον πανικό ήταν τελικά αυτός που η ίδια ήθελε να φτάσει.
Με φόντο τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις εκατομμυρίων εργαζομένων από όλους τους κλάδους, ανάμεσά τους και των κίτρινων γιλέκων στο κέντρο του Παρισιού, που προκαλούσαν παράλυση στη γαλλική πρωτεύουσα για μεγάλο χρονικό διάστημα, με μεγάλες ματαιώσεις δρομολογίων μετρό και λεωφορείων από και προς το κέντρο, η Ζουλί δίνει καθημερινά τον δικό της αγώνα δρόμου (κυριολεκτικά αγώνα δρόμου) για να βρίσκεται εγκαίρως στην εργασία της. Και την έχει μεγάλη ανάγκη αυτή την εργασία γιατί μεγαλώνει μόνη της τα δύο ανήλικα παιδιά της και γιατί ο πρώην σύζυγός της δεν είναι συνεπής στη διατροφή που οφείλει προς την οικογένειά του.
Υπομονετικά, ταυτόχρονα όμως και με έναν έντονο θυμό που υποβόσκει, αλλά φουντώνει όλο και πιο πολύ, η Ζουλί ανέχεται τις δυσκολίες της καθημερινότητάς της (κατοικεί σε ένα χωριό μακριά από το κέντρο γιατί δεν θέλει όπως λέει η ίδια τα παιδιά της να ζουν σε «κλουβιά» και εδώ τίθεται το ερώτημα: και είναι καλύτερα να μεγαλώνουν με τη μητέρα τους απούσα σχεδόν από τη ζωή τους; Αλλά ούτε και αυτό προλαβαίνει να σκεφτεί η Ζουλί). Αναγκάζεται λοιπόν να διανύει καθημερινά μια πολύ μεγάλη απόσταση με τα ΜΜΜ όταν και όποτε τα βρίσκει, αλλά ταυτόχρονα ελπίζει ότι θα βρει μια πολύ καλύτερη δουλειά με δεδομένο ότι έχει σπουδάσει οικονομικά και σαφώς επιθυμεί μια δουλειά που σχετίζεται με τις σπουδές της.
Ξημερώματα φεύγει η Ζουλί από το σπίτι της, με τη δύση του ηλίου επιστρέφει. Με αποτέλεσμα να μην έχει χρόνο να ασχοληθεί με τίποτα πέραν της εργασίας της και της διαδρομής της από και προς αυτήν. Κοινωνικά αποκομμένη από όλους και όλα, με μοναδική επαφή το ραδιόφωνο που την ενημερώνει για την κατάσταση που επικρατεί στο κέντρο εξαιτίας των απεργιών. «Κοιτάζω κυρίως πώς θα αποφύγω τις απεργίες και όχι πως θα συμμετέχω σε αυτές» λέει σε μία σκηνή της ταινίας σε έναν γείτονά της που τη ρωτά αν έχει σκεφτεί ποτέ να κατέβει και η ίδια σε απεργία. Αδιανόητη για τη Ζουλί η συμμετοχή της στα κοινωνικά δρώμενα. Πουθενά δεν μετέχει, με κανέναν δεν αλληλεπιδρά. Η μόνη της συνάντηση και επαφή είναι με τους εφιάλτες της που έρχονται να της υπενθυμίσουν, να την τσιγκλίσουν, να την ταρακουνήσουν μήπως και κάνει μία στάση σε αυτό το ανελέητο τρέξιμο και τις προσπάθειες  που καταβάλλει διαρκώς για να τα προλάβει όλα.
Μόνο που το σύστημα έχει φροντίσει να την προλαβαίνει, να βρίσκεται πάντα μπροστά από εκείνη και να της προσφέρει πάντα εκείνα τα μαξιλαράκια της ψευδαίσθησης, της υπεροχής που νομίζει ότι έχει κατακτήσει προκειμένου να δικαιολογήσει την απουσία της από τους πάντες και τα πάντα. Και να δικαιολογήσει πολλές φορές και το ότι χρησιμοποιεί τελικά τον περίγυρό της τους ανθρώπους – αυτούς που θεωρεί κατώτερους- γιατί πάντα πιστεύεις ότι υπάρχουν και πιο κάτω από εσένα τάξεις, “πατώματα” τα έλεγε ο Μπρεχτ – που έχουν τη διάθεση να την βοηθήσουν προκειμένου να ξεφύγει από όλο αυτό και να βρεθεί κάπου που νομίζει (αλλά μάλλον αυταπατάται) ότι θα είναι καλύτερα.
Τα εργασιακά καθεστώτα της σύγχρονης εποχής μας ή τα εργασιακά κάτεργα θα μπορούσαμε πλέον να πούμε, έχουν περιγραφεί έξοχα από πολλούς σκηνοθέτες, ανάμεσά τους (ο Στεφάν Μπριζέ στον «Νόμο της αγοράς» ο Κεν Λόουτς στο «Δυστυχώς Απουσιάζατε», οι αδελφοί Νταρντέν στο «Δύο ημέρες, μία νύχτα»). Και τώρα έρχεται και ο Ερίκ Γκραβέλ να προσθέσει τη δική του φωνή μέσα από την ηρωίδα του την εξαιρετική Λορ Καλαμί, να μας υπενθυμίσει για μια ακόμη φορά ότι όλο το σύστημα είναι λάθος, ότι όλο το τρέξιμο σε ένα λάθος σύστημα είναι μάταιο, ότι ο άνθρωπος δεν γίνεται να ζει αποκομμένος από τον κοινωνικό του περίγυρο χωρίς ταξική συνείδηση, χωρίς ενεργή συμμετοχή στους αγώνες, γιατί ζώντας έτσι, το μόνο που θα καταφέρνει θα είναι να «φουλάρει» με άχρηστο υλικό τον χρόνο του, αποκομμένος από το προϊόν της εργασίας του. Η ζωή του όμως θα παραμένει άδεια. Κενή. Η πραγματική θα βρίσκεται πάντα κάπου αλλού…

Δείτε το στο Cine "Πετρούπολις" >>

--------------------------------

Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…


Δείτε ακόμη:

Δευτέρα 20 Ιουνίου 2022

"Για Πάντα Κοντά σου" | EDITORIAL

Σκηνοθεσία: Ουμπέρτο Παζολίνι, με τους  Τζέιμς Νόρτον, Ντάνιελ Λάμοντ
Μία ταινία που δίνει περιεχόμενο στο «πουθενά» του θανάτου μετατρέποντάς το «για πάντα κοντά σου». Μία ταινία που το special που αναζητούμε στο σύντομο πέρασμά μας από τη ζωή το κατακερματίζει, αναδεικνύοντας με πολύ απλό και ρεαλιστικό τρόπο ότι το ιδιαίτερο και το ξεχωριστό είναι αυτό που φωλιάζει μέσα μας, στα αληθινά συναισθήματά μας που τα αγνοούμε, που οι εξωτερικές συνθήκες δεν μας αφήνουν να τα ξεδιπλώσουμε να τα αποκαλύψουμε, να τα προσφέρουμε αφιλτράριστα σε αυτούς που αγαπάμε. Και είναι αυτά που αφήνοντάς τα να εκδηλωθούν γνήσια και ανεμπόδιστα, καθοδηγούν και τις πράξεις μας και δίνουν λύσεις στα μεγάλα διλήμματα, στα μεγάλα προβλήματα που προβάλλουν εμπρός μας. 
Ο Τζον είναι ένας 35χρονος χήρος, καθαριστής τζαμιών, ο οποίος πάσχει από μία ασθένεια που του αφήνει μονάχα λίγους μήνες ζωής. Ο τρίχρονος γιος του δεν γνωρίζει κάτι για την κατάσταση του μπαμπά του, και ο Τζον προσπαθεί να βρει την ιδανική οικογένεια για να υιοθετήσει τον μικρό του γιο. 
Ο Τζον όπως και κάθε μελλοθάνατος έχει επίγνωση της θνητότητάς του, κάτι που αποφεύγεται συστηματικά και ηθελημένα από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Και νιώθει αυτό το συναίσθημα που νιώθουν όλοι οι μελλοθάνατοι. Πλήρη αδυναμία να αντιμετωπίσει το αναπόφευκτο. Δεν αφήνεται όμως να καταβληθεί από αυτή την αδυναμία γιατί λίγο πριν το τέλος, έχει να εκπληρώσει μία πολύ σημαντική «δουλειά». Να εξασφαλίσει μια καλή οικογένεια που θα αναλάβει την υιοθεσία του τρίχρονου γιου του και με τη σειρά της θα του εξασφαλίσει ένα καλό μέλλον. Και εδώ προκύπτουν και τα τεράστια διλήμματα για τον Τζον. Ποια είναι η κατάλληλη οικογένεια για τον μικρό του γιο; Πόσο καλά γνωρίζει ο ίδιος το μικρό του αγόρι; Πώς είναι δυνατό να γνωρίζει τις μελλοντικές του αντιδράσεις σε μια οικογένεια που και ο ίδιος ελάχιστα γνωρίζει για αυτήν και που δεν θα βρίσκεται στη ζωή να παρακολουθεί την πορεία των σχέσεων που θα αναπτυχθούν ανάμεσα σε αυτήν και τον γιό του; Ο Τζον καλείται να πάρει αποφάσεις μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα που υπό κανονικές συνθήκες θα ήθελε πολλές ζωές για να μπορέσει να τις πάρει. Και αυτή η ασφυκτική πίεση του χρόνου μέσα στην τραγική κατάσταση που βιώνει ο ίδιος είναι αυτή που τον βοηθά να ξεκαθαρίσει να αποβάλλει όλα τα περιττά που στέκουν εμπόδια στην καθημερινότητά του και να συγκεντρωθεί στην αποκλειστικότητα της σχέσης του με το παιδί του. Και εκεί να διαπιστώσει αυτό που εύκολα μπορεί να ειπωθεί αλλά τρομερά δύσκολα να εφαρμοστεί: Φεύγοντας από τη ζωή να έχει αφήσει κάτι πολύ δυνατό στον γιο του πάνω στο οποίο θα μπορεί ο δεύτερος να χτίσει. Ποιο είναι όμως αυτό το «δυνατό», αυτή η βάση πάνω στην οποία θα οικοδομηθεί στέρεα η ζωή του γιου του; Ποια είναι εκείνα τα εφόδια που θα χρειαστεί; Και σε ποια οικογένεια θα τα αναζητήσει; Είναι μία εκπαίδευση σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία; Είναι μία πλούσια σε υλικά αγαθά ζωή; Και τι παρακαταθήκη θα έχει να αφήσει ο ίδιος στον γιο του; 
Όταν από τους ψυχολόγους ζητείται από τον Τζον να αφήσει ένα κουτί αναμνήσεων στον μικρό Μάικλ, που ο μικρός μεγαλώνοντας θα ανατρέχει σε αυτό για να θυμάται τον μπαμπά του, ο Τζον έρχεται αντιμέτωπος με το μεγάλο θέμα του απολογισμού της 34χρονης ζωής του. Με αυτό που ο Τολστόι στη νουβέλα του «Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς» περιγράφει διεξοδικότατα. Εκεί η αρρώστια του Ιβάν Ίλιτς τον αναγκάζει να κοιτάξει κατάματα την προηγούμενη ζωή του και τις επιλογές του και να διαπιστώσει πικρά ότι έχασε πολύ χρόνο σε ανούσια πράγματα, ξόδεψε πολύ ψυχικό απόθεμα σε καταστάσεις που δεν του πρόσφεραν καμία πληρότητα καμία ουσιαστική χαρά. Γι αυτό και έχει να θυμάται ελάχιστα. Και τα περισσότερα από την παιδική του ηλικία. Ακριβώς αντιμέτωπος και με μία τέτοια κατάσταση, βρίσκεται και ο Τζον. Θεωρεί και πιστεύει ότι τίποτα δεν έχει να βάλει μέσα στο κουτί των αναμνήσεων ενοχοποιώντας τον εαυτό του για το ότι τα μόνα που έχει να αφήσει πίσω του είναι η επιλογή μιας συζύγου που εγκατέλειψε το παιδί της, μια οικογένεια που έφερε στον κόσμο ένα παιδί και ταυτόχρονα του την πήρε πίσω, αφήνοντάς το στο έλεος μιας σκληρής κοινωνίας και ενός πατέρα που το μόνο που κατάφερε στη ζωή του είναι να γίνει καθαριστής τζαμιών.
Όμως οι λύσεις στα προβλήματα δεν δίνονται ερήμην των ανθρώπων που είναι πρωταγωνιστές αυτών. Αλλά μέσα από το πλησίασμα, μέσα από την προσέγγιση και μέσα από την εκδήλωση των συναισθημάτων. Είναι εκεί που το ξεδίπλωμα των συναισθημάτων, απλά, αβίαστα χωρίς τα «πρέπει» και τα «δεν πρέπει» που αλλοιώνουν την αυθεντικότητα αυτών, έρχεται σιγά σιγά να ξεμπλέξει το κουβάρι. Έρχεται να τονώσει την αυτοπεποίθηση του Τζον και να τον κάνει να δει με διαφορετική ματιά την κατάσταση που βρίσκεται. Και είναι και ο Μάικλ επίσης που βοηθά πολύ σε αυτό. Το τρίχρονο αγοράκι βοηθά τον πατέρα του να συνειδητοποιήσει πως η ουσία και το βάθος της σχέσης τους που αναδύεται μέσα από την συναισθηματική έκφραση, είναι τελικά η παρακαταθήκη του πατέρα του. Γιατί ο Μάικλ εκδηλώνει όπως και κάθε παιδί, αβίαστα την αγάπη του, τη λατρεία του, την εξάρτησή του από τον πατέρα του. Περιμένει τα πάντα από εκείνον και ο μελλοθάνατος πατέρας παίρνει δύναμη από αυτή την περίσσεια αγάπης και την ανταποδίδει. Και ξέρει ότι αυτή η ανταπόδοση θα μείνει για πάντα φωλιασμένη στην ψυχή αυτού του παιδιού. Και με αυτή την περίσσεια αγάπη βρίσκει το κουράγιο και το θάρρος να γεμίσει το κουτί των αναμνήσεων. Και την αδυναμία του να την μετατρέψει σε δύναμη. Και να μην νιώθει άσχημα που κατάφερε να γίνει καθαριστής τζαμιών γιατί διαπιστώνει στα μάτια του γιου του ότι ο γιος του τον θαυμάζει που είναι καθαριστής τζαμιών. Και είναι κατόρθωμα να σε θαυμάζουν τα πιο αγαπημένα σου πρόσωπα για αυτό που είσαι. Μέσα από το προπέτασμα των τζαμιών, των θολών τζαμιών της καθημερινότητάς του, ο Τζον καταφέρνει να τα καθαρίσει και να αντικρίσει πίσω από τα καθαρά πλέον τζάμια, την ψυχή του παιδιού του. Και να συναντηθούνε. Μέσα από τα βλέμματά τους, μέσα από τον συντονισμό των βημάτων τους, μέσα από το ζεστό κράτημα των χεριών τους, μέσα από το διάβασμα των παραμυθιών τους, μέσα από τις απλές κουβέντες τους που δίνουν τη δυνατότητα στον πατέρα χωρίς ιδιαίτερες βιασύνες και απαλλαγμένος πλέον από το άγχος του «πώς θα το πω στο παιδί μου», να προετοιμάσει τον Μάικλ για το αναπόφευκτο.
Εντάσσοντας την ιστορία του -το σενάριο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα- μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο της Βρετανίας, αναδεικνύοντας τις τεράστιες διαφορές που θέλουν την εργατική τάξη να μοχθεί για μία αξιοπρεπή διαβίωση -μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του ο Τζον αναγκάζεται να ανεβαίνει σκάλες για να καθαρίσει τζάμια- και από την άλλη, την τάξη των πλουσίων που ζουν τη χλιδάτη ανούσια ζωή τους χωρίς να έχουν καμία επαφή, για την ακρίβεια χωρίς να τους ενδιαφέρει να έχουν καμία επαφή με τους ανθρώπους του μόχθου και της καθημερινότητας, ο Ουμπέρτο Παζολίνι (καμία σχέση με τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, αλλά ανιψιός του Βισκόντι) δημιουργεί μια ταινία που μας φέρνει αντιμέτωπους με τις βαθιές υπαρξιακές μας αγωνίες αλλά και με τον τρόπο που ο καθένας μας αξιολογεί την κάθε μέρα που περνά. Μαθημένοι να προνοούμε για το μέλλον, το δικό μας, των παιδιών μας και των αγαπημένων μας, αλλά αφήνοντας ταυτόχρονα τον χρόνο να ισοπεδώνει τις καθημερινές μας στιγμές που θα μπορούσαμε να απολαύσουμε να αξιοποιήσουμε, εμβαθύνοντας στο παρόν των σχέσεων μας που θα μας κάνει πιο πλούσιους πιο ανθεκτικούς. 
Δείτε απλά την ταινία! Απολαύστε τον εξαιρετικό μικρούλη Ντάνιελ Λάμοντ καθώς και τον επίσης εξαιρετικό Τζέιμς Νόρτον, στον ρόλο του πατέρα. 
Και μην φοβηθείτε να κλάψετε. Αφεθείτε, όχι στο μελόδραμα – αυτό είναι ανύπαρκτο στην ταινία – αλλά στην ευαισθησία της που μας αγγίζει όχι γιατί έχουμε βρεθεί στη θέση του μελλοθάνατου, αλλά γιατί από την αρχή μέχρι το τέλος της ταινίας, νιώθουμε ότι μπορεί και να βρεθούμε. Δεν το κατανοούμε απλά. Το νιώθουμε! Κι από εκεί και μετά κάνουμε και εμείς τους δικούς μας απολογισμούς...

Δείτε το στο Cine "Πετρούπολις" >>

--------------------------------

Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της, διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…


Δείτε ακόμη:

Ετικέτες

Κινηματογραφική Λέσχη Πετρούπολης dimos petroupolis petroupoli.gov.gr pkdp.gr σινέ πετρούπολις Δήμος Πετρούπολης Θερινός Κινηματογράφος Πετρούπολης δημοτικός κινηματογράφος πετρούπολης Θερινό Σινεμά Πετρούπολης Πνευματικό Κέντρο Πετρούπολης πολιτιστικό κέντρο πετρούπολης πρόγραμμα 2017 Κινηματοθέατρο Πετρούπολις editorial άρθρα Ελεύθερη είσοδος παιδική ταινία πρόγραμμα 2018 όσκαρ πρόγραμμα 2019 ελληνική ταινία cinelesxi_petroupolis Petroupoli Πετρούπολη καλοκαίρι 2022 Ταινίες Ινστιτούτο Θερβάντες Σινεμά Πετρούπολη καλοκαίρι 2018 πρόγραμμα 2020 καλοκαίρι 2019 καλοκαίρι 2021 Ισπανική πρεσβεία καλοκαίρι 2020 καλοκαίρι 2023 κωμωδία Πρεσβεία Αργεντινής γαλλική ταινία Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ισπανική ταινία πρεσβεία βενεζουέλας Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών ιταλική ταινία χειμώνας 2019-2020 Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας ιρανική πρεσβεία Πρεσβεία Νορβηγίας ιρανική ταινία Απρίλιος 2019 Ιούνιος 2023 πρόγραμμα 2021 Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Πρεσβεία Ουρουγουάης πρεσβεία Ισημερινού